Ankara 13 oktyabr 1923-cü ildə Türkiyə Cümhuriyyətinin paytaxtı elan olunub

13 Oktyabr 2023 15:06

Xəbər 572 dəfə oxunub

Qurtuluş Savaşının mərkəzi olan Ankara 1923-cü il oktyabrın 13-də Anadolu düşmən işğalından azad edildikdən sonra gənc Türkiyə Cümhuriyyətinin paytaxtı elan olunub. Birinci Dünya müharibəsinin sonunda Türkiyə işğal edildikdən sonra Qazi Mustafa Kamal Paşa 1919-cu il mayın 19-da Samsuna gələrək Qurtuluş Savaşını başladır. Ankaranın savaşdakı əhəmiyyəti onun Geyve Boğazı, Kütahya və Afyon kimi düşmən işğalı altında olan mövqelərlə dəmir yolu əlaqəsi və kifayət qədər döyüş imkanlarına malik olmasından irəli gəlirdi. Müharibənin uğurunu təmin etmək üçün nizami orduların yaradılması qərarı da məhz Ankarada qəbul edilmişdi. Bu ordular İnönü, Sakarya və Dumlupınarda düşməni məğlub etdi.

Qurtuluş Savaşı 1922-ci il avqustun 30-da qazanılan zəfərlə başa çatdı. Bunun ardından 1923-cü il oktyabrın 9-da Türkiyənin xarici işlər naziri İsmət Paşa “Türk dövlətinin inzibati mərkəzi Ankara şəhəridir” ifadəsinin yer aldığı qanun layihəsini parlamentə təqdim edir. Qanun layihəsi həmin il oktyabrın 13-də Parlamentin Ümumi Məclisində səs çoxluğu ilə qəbul olunur.

Ankara paytaxt elan olduqdan sonra şəhərdə sürətli tikinti və yenidənqurma işlərinə başlanılır. Xarici mütəxəssislər dəvət edilərək şəhərin gələcək planı hazırlanır. Yenidənqurma işlərində təhsil və mədəniyyət müəssisələrinə üstünlük verilir.

Bu gün Türkiyənin paytaxtı elan edilməsinin 100-cü ili qeyd olunan Ankara dünyanın ən qabaqcıl və müasir şəhərlərindən biridir.

“Altay – Türk dünyasının qızıl beşiyi” beynəlxalq festivalı keçirilir

Şərqi Qazaxıstan vilayətinin Katon-Qaraqay rayonunda “Altay – Türk dünyasının qızıl beşiyi” beynəlxalq festivalı keçirilir. Festivalın ilk gününün tədbirlərindən biri respublika elmi-praktik konfransı olub. Ölkənin hər yerindən gələn şair və yazıçılar, görkəmli ədəbiyyat və elm xadimləri festivalın Qazaxıstanın milli birliyinin möhkəmləndirilməsinə və mənəvi dirçəlişinə verdiyi töhfəni yüksək qiymətləndiriblər. Onların sözlərinə görə, Katon-Qaraqayın mənəvi turizm mərkəzinə çevrilməsi üçün hər cür əsas var. “Altay Türk sivilizasiyasının ürəyi, onun qızıl mədənidir. Türk dünyasının tarixi məhz buradan başlayır, buna görə də Altay bütün türk xalqları üçün əvəzsiz sərvətdir. “Mənəvi turizm” anlayışı artıq gündəlik həyata daxil olub: hara getməyimizdən asılı olmayaraq - Azərbaycana, Türkiyəyə, Özbəkistana - ziyalılar və sadə sakinlər Altayı əcdadlarının mənəvi Vətəni adlandırırlar. Bizim əsas vəzifəmiz bu mənəvi dəyəri bütün Türk dünyasına tanıtmaqdır”, - deyə Məclisin deputatı Yerlan Sairov vurğulayıb. Elmi görüş ideya və fikir mübadiləsi meydanına çevrilib. Şərqi Qazaxıstan Vilayət Dram və Operetta Teatrı yazıçının ömür yolunu bədii obrazlar vasitəsilə nümayiş etdirdiyi “Didaxmet Aşimxanuluya ithaf” kompozisiyasını təqdim edib. “Bu konfrans böyük mənəviyyat məktəbidir. O, bizi şair və yazıçılarımızın əsərlərini yenidən oxumağa vadar etdi. Katon-Qaraqay təkcə təbiəti ilə deyil, həm də mədəni irsi ilə fəxr edir”, - deyə Topqayın kənd Kəlixan İskak adına tam orta məktəbin direktoru Aydın Saylauxanulı qeyd edib. Festivalın ilk gününün yekun tədbiri “Böyük Altay Kəlixanı və Didaxmeti tərənnüm edir” adlı respublika poeziya festivalı olub. Tədbiri “Altay” folklor-etnoqrafik ansamblı, “Bərkıtbel” etnoansamblı, “Ən.Sal.Dar”, “Nazkonur”, “Daraboz” qruplarının kompozisiyaları bəzəyib.xeber100.com  

İyun 14, 2025 21:34

Formula 1 Komissiyasının yeni ildə birinci iclası təşkil olunub

Fevralın 5-də Londonda Beynəlxalq Avtomobil Federasiyasının (FIA) biryerlik maşınlarında yürüş üzrə direktoru Nikolas Tombasisin və Formula 1-in prezidenti Stefano Domenikalinin sədrliyi ilə Formula 1 Komissiyasının yeni ildə birinci iclası təşkil olunub. Xarici media xəbər verir ki, iclasda bir sıra məsələlər nəzərdən keçirilib, o cümlədən 2024-cü ildən qüvvəyə minəcək sprintli yürüş uik-endinin yeni formatı təsdiqlənib. Yeni format bu şəkildədir: cümə günü sprintdən əvvəl yeganə məşq və təsnifat. Şənbə günü sprint və yürüşdən əvvəl əsas təsnifat, bazar günü isə yürüş. Bu dəyişikliklər FIA-nın fevralın 28-də keçiriləcək Ümumdünya Şurasında rəsmi şəkildə təsdiqlənməlidir. Komissiyanın iclasında texniki və idman reqlamentlərinə də dəyişikliklər olunub. 2024-2025-ci illərdə bir pilot üçün mövsüm ərzində güc qurğularının sayının artırılaraq dördə çatdırılması təklifi bəyənilib. Eləcə də yürüş zamanı DRS-ni (Drag Reduction System – ön müqavimətin azaldılması sistemi) startdan bir dövrə vurduqdan və yaxud təhlükəsizlik avtomobili trasdan çıxdıqdan sonra restartın ardınca aktivləşdirmək mümkündür. Вundan əvvəl yalnız iki dövrədən sonra DRS-nin istifadəsinə icazə verilirdi. Bundan başqa, Formula 1 Komissiyası 2026-cı ilin reqlamentinə dair bir sıra mövzuları, xüsusən maliyyə və dayanıqlı inkişaf məsələlərini müzakirə edib. 2024-cü il üçün texniki, idman və maliyyə reqlamentlərinə də cüzi dəyişikliklər edilib.xeber100.com

Fevral 6, 2024 14:51

“SpaceX” kompaniyasının daşıyıcı raketi “Starlink” peykindən ibarət növbəti qrupu orbitə çıxarıb

“SpaceX” kompaniyasının “Falcon 9” daşıyıcı raketi qlobal internet şəbəkəsi üçün nəzərdə tutulan 22 “Starlink” peykindən ibarət növbəti qrupu orbitə çıxarıb. “SpaceX” kompaniyasının məlumatına görə, “Falcon 9” yanvarın 23-də ABŞ-ın Sakit Okean sahilləri vaxtı ilə saat 16:35-də Birləşmiş Ştatların Kosmik Qüvvələrinin Kaliforniya ştatında yerləşən Vandenberq bazasından start götürüb. Daşıyıcı raketin artıq 16-cı dəfədir istifadə olunan birinci pilləsi Sakit okeandakı “Of Course I Still Love You” dəniz platformasına eniş edib. “SpaceX” indiyədək kosmik fəzaya ümumilikdə 5,7 mindən çox peyk buraxıb. Onların bəziləri sıradan çıxıb, 5,3 mindən çoxu isə işlək vəziyyətdədir. Kompaniyanın layihəsi olan “Starlink” internet şəbəkəsi dünyanın 70 ölkəsində əlçatandır. Pentaqonun məlumatına görə, onun xidmətindən ABŞ hərbçiləri də istifadə edirlər. Dünyanın ən böyük peyk operatoru olan “SpaceX” orbitə ümumilikdə 12 minə yaxın kosmik aparat çıxarmaq niyyətindədir. Təxminən 10 milyard dollara başa gələcək layihə planetin istənilən guşəsində genişzolaqlı internetə çıxışı təmin etməyə imkan yaradacaq. Kompaniya növbəti mərhələdə orbital qruplaşmadakı kosmik aparatların sayını 30 minə çatdırmağı planlaşdırır.xeber100.com

Yanvar 24, 2024 11:42