Avropa-Aralıq dənizi Seysmoloji Mərkəzinin məlumatına görə…

Çilidə 5,7 bal gücündə zəlzələ baş verib. Bu barədə Avropa-Aralıq dənizi Seysmoloji Mərkəzi məlumat yayıb. Məlumata görə, zəlzələnin episentri 143 min nəfərin yaşadığı Kalama şəhərindən 158 km cənub-şərqdə yerləşib. Yeraltı təkanların ocağı 126 km dərinlikdə qeydə alınıb. Hadisə nəticəsində xəsarət alanlar və dağıntılar barədə məlumat verilməyib.xeber100.com  

NATO ölkələri hərbi arsenallarına 650 ədəd F-35 qırıcısı əlavə etməyi planlaşdırır

NATO ölkələri qarşıdakı beş il ərzində hərbi arsenallarına 650 ədəd F-35 qırıcısı, azı 50 gəmi və sualtı qayıq əlavə etməyi planlaşdırır. “The New York Times” nəşri xəbər verir ki, bunu ABŞ prezidentinin milli təhlükəsizlik üzrə müşaviri Ceyk Sallivan deyib. “Növbəti beş ildə NATO müttəfiqlərimiz hərbi arsenallarını modernləşdirmək üçün 650-dən çox beşinci nəsil F-35 qırıcıları, 1000-dən çox hava hücumundan müdafiə sistemi, 50-yə yaxın döyüş gəmisi və sualtı qayıq, 1,2 min tank, 11,3 min döyüş maşını və 2 minə yaxın artilleriya sistemi istehsal edəcək”, - deyə Sallivan qeyd edib. Onun sözlərinə görə, Hind-Sakit okean regionundakı yaxın tərəfdaşlar da hərbi xərclərini artırırlar. Yaponiya 2027-ci ilədək milli təhlükəsizliyin maliyyələşdirilməsini iki dəfə artırmağı, Cənubi Koreya isə yaxın beş ildə müdafiəyə 260 milyard dollar yönəltməyi, yəni müdafiə xərclərini ildə orta hesabla 6,8 faiz artırmağı planlaşdırır. Sallivan əlavə edib ki, Avstraliya 2025-ci ildə hərbi ehtiyaclara 37 milyard dollar xərcləyəcək.xeber100.com

Britaniyada keçirilən parlament seçkilərində rekord sayda müsəlman mandat qazana bilib

İslamofobiyanın artması tendensiyasına baxmayaraq, Britaniyada keçirilən parlament seçkilərində rekord sayda müsəlman mandat qazana bilib. “Anadolu” agentliyi xəbər verir ki, Britaniyanın Müsəlman Şəbəkəsinin məlumatına görə, parlamentin aşağı palatası olan İcmalar Palatasına 2019-cu ildə 19 müsəlman seçildiyi halda, son seçkilərdə bu rəqəm 25-ə çatıb. Bu deputatların 18-i Leyboristlər Partiyası, dördü müstəqil, ikisi Mühafizəkarlar Partiyası, biri isə Liberal Demokratlar Partiyasının namizədidir. Agentlik qeyd edir ki, müsəlman seçicilərin Qəzzaya dəstəyi səsverməyə əhəmiyyətli dərəcədə təsir edib və beş müstəqil namizəd, o cümlədən dörd müsəlman parlamentdə yer qazanıb. Böyük Britaniyada 3,4 milyon müsəlman yaşayır. Seçkilərin bu nəticələrinin ölkənin siyasi mənzərəsində əhəmiyyətli bir mərhələ olduğu və müsəlman icmalarının artan müxtəlifliyinə, habelə Londonun siyasətinə təsirini əks etdirdiyi bildirilir.xeber100.com

Formula 1 Komissiyasının yeni ildə birinci iclası təşkil olunub

Fevralın 5-də Londonda Beynəlxalq Avtomobil Federasiyasının (FIA) biryerlik maşınlarında yürüş üzrə direktoru Nikolas Tombasisin və Formula 1-in prezidenti Stefano Domenikalinin sədrliyi ilə Formula 1 Komissiyasının yeni ildə birinci iclası təşkil olunub. Xarici media xəbər verir ki, iclasda bir sıra məsələlər nəzərdən keçirilib, o cümlədən 2024-cü ildən qüvvəyə minəcək sprintli yürüş uik-endinin yeni formatı təsdiqlənib. Yeni format bu şəkildədir: cümə günü sprintdən əvvəl yeganə məşq və təsnifat. Şənbə günü sprint və yürüşdən əvvəl əsas təsnifat, bazar günü isə yürüş. Bu dəyişikliklər FIA-nın fevralın 28-də keçiriləcək Ümumdünya Şurasında rəsmi şəkildə təsdiqlənməlidir. Komissiyanın iclasında texniki və idman reqlamentlərinə də dəyişikliklər olunub. 2024-2025-ci illərdə bir pilot üçün mövsüm ərzində güc qurğularının sayının artırılaraq dördə çatdırılması təklifi bəyənilib. Eləcə də yürüş zamanı DRS-ni (Drag Reduction System – ön müqavimətin azaldılması sistemi) startdan bir dövrə vurduqdan və yaxud təhlükəsizlik avtomobili trasdan çıxdıqdan sonra restartın ardınca aktivləşdirmək mümkündür. Вundan əvvəl yalnız iki dövrədən sonra DRS-nin istifadəsinə icazə verilirdi. Bundan başqa, Formula 1 Komissiyası 2026-cı ilin reqlamentinə dair bir sıra mövzuları, xüsusən maliyyə və dayanıqlı inkişaf məsələlərini müzakirə edib. 2024-cü il üçün texniki, idman və maliyyə reqlamentlərinə də cüzi dəyişikliklər edilib.xeber100.com

Prezident seçkilərinin fevralın 25-dən dekabrın 15-nə keçirilməsi haqqında qərar qəbul edib

Seneqal parlamenti prezident seçkilərinin fevralın 25-dən dekabrın 15-nə keçirilməsi haqqında qərar qəbul edib. Al Jazeera telekanalı xəbər verir ki, 165 yerlik parlamentdə 105 deputat seçkilərin təxirə salınmasının lehinə səs verib. Seneqalın hazırkı prezidenti Makki Sall həmin vaxtadək hakimiyyətdə qalacaq. Telekanal səsvermənin xaotik keçdiyini, müxalifəti təmsil edən bəzi deputatların iclas zalından çıxarıldığını və asayişi bərpa etmək üçün təhlükəsizlik qüvvələrinin cəlb edildiyini bildirir. Dövlət başçısı Makki Sallın prezident seçkilərinin qeyri-müəyyən müddətədək təxirə salınması barədə qərarı ictimaiyyətin narazılığına səbəb olub. Ölkənin paytaxtı Dakarda müxalifətçilərlə polis arasında qarşıdurma yaşanıb. Təhlükəsizlik qüvvələri hadisə yerindən canlı yayım edən özəl televiziya kanallarından birini efirdən çıxarıb. Həmçinin ölkədə internetə çıxış məhdudlaşdırılıb.xeber100.com

“SpaceX” kompaniyasının daşıyıcı raketi “Starlink” peykindən ibarət növbəti qrupu orbitə çıxarıb

“SpaceX” kompaniyasının “Falcon 9” daşıyıcı raketi qlobal internet şəbəkəsi üçün nəzərdə tutulan 22 “Starlink” peykindən ibarət növbəti qrupu orbitə çıxarıb. “SpaceX” kompaniyasının məlumatına görə, “Falcon 9” yanvarın 23-də ABŞ-ın Sakit Okean sahilləri vaxtı ilə saat 16:35-də Birləşmiş Ştatların Kosmik Qüvvələrinin Kaliforniya ştatında yerləşən Vandenberq bazasından start götürüb. Daşıyıcı raketin artıq 16-cı dəfədir istifadə olunan birinci pilləsi Sakit okeandakı “Of Course I Still Love You” dəniz platformasına eniş edib. “SpaceX” indiyədək kosmik fəzaya ümumilikdə 5,7 mindən çox peyk buraxıb. Onların bəziləri sıradan çıxıb, 5,3 mindən çoxu isə işlək vəziyyətdədir. Kompaniyanın layihəsi olan “Starlink” internet şəbəkəsi dünyanın 70 ölkəsində əlçatandır. Pentaqonun məlumatına görə, onun xidmətindən ABŞ hərbçiləri də istifadə edirlər. Dünyanın ən böyük peyk operatoru olan “SpaceX” orbitə ümumilikdə 12 minə yaxın kosmik aparat çıxarmaq niyyətindədir. Təxminən 10 milyard dollara başa gələcək layihə planetin istənilən guşəsində genişzolaqlı internetə çıxışı təmin etməyə imkan yaradacaq. Kompaniya növbəti mərhələdə orbital qruplaşmadakı kosmik aparatların sayını 30 minə çatdırmağı planlaşdırır.xeber100.com

Reuters agentliyi: “Tesla” 2025-ci ilin ortalarında “Redwood” yeni modelini istehsal etməyi planlaşdırır

ABŞ-ın elektromobil istehsalçısı “Tesla” 2025-ci ilin ortalarında işçi adı “Redwood” olan yeni modelini istehsal etməyi planlaşdırır. Reuters agentliyi xəbər verir ki, elektromobil geniş kütlə üçün nəzərdə tutulan “kompakt krossover” olacaq. “Redwood” elektrokarının start qiymətinin təxminən 25 min dollar olacağı gözlənilir. Onun qiyməti kompaniyaya 2023-cü ilin son rübündə satışlarda “Tesla” elektromobillərini qabaqlayan BYD kimi Çin kompaniyaları ilə rəqabət aparmağa imkan verəcək. Kompaniya həftədə bu modeldən olan təxminən 10 min elektromobil istehsal etmək niyyətindədir. Xatırladaq ki, 2023-cü ilin noyabrında kompaniyanın sahibi İlon Mask Şimali Amerikada elektrik mühərriki ilə işləyən yeni “Cybertruck” pikapının satışının başladığını elan edib. Onun başlanğıc qiyməti 61 min dollardır.xeber100.com

“SpaceX” kompaniyası“Starlink” peyklərinin növbəti qrupunu orbitə çıxarıb

“SpaceX” kompaniyasının “Falcon 9” daşıyıcı raketi qlobal internet şəbəkəsi üçün nəzərdə tutulan “Starlink” peyklərinin növbəti qrupunu orbitə çıxarıb. Kompaniyanın saytında yerləşdirilən məlumata görə, yerətrafı orbitə daha 23 mini-peyk çıxarılıb. Daşıyıcı raket yanvarın 15-də Kanaveral burnundakı (Florida ştatı) kosmodromdan start götürüb. Onun artıq 12-ci dəfədir istifadə olunan birinci pilləsi Atlantik okeandakı “A Shortfall of Gravitas” platformasına eniş edib. “SpaceX” indiyədək kosmik fəzaya ümumilikdə 5,7 mindən çox peyk buraxıb. Onların bəziləri sıradan çıxsa da, 5,3 mindən çoxu işlək vəziyyətdədir. “SpaceX” kompaniyasının layihəsi olan “Starlink” internet şəbəkəsi dünyanın 70 ölkəsində əlçatandır. Pentaqonun məlumatına görə, onun xidmətindən ABŞ hərbçiləri də fəal istifadə edirlər. Dünyanın ən böyük peyk operatoru olan “SpaceX” orbitə ümumilikdə 12 minə yaxın kosmik aparat çıxarmaq niyyətindədir. Təxminən 10 milyard dollara başa gələcək layihə planetin istənilən guşəsində genişzolaqlı internetə çıxışı təmin etməyə imkan yaradacaq. Kompaniya növbəti mərhələdə orbital qruplaşmadakı kosmik aparatların sayını 30 minə çatdırmağı planlaşdırır.xeber100.com    

BMT-nin Humanitar Məsələlərin Koordinasiyası üzrə İdarəsinin bəyanatına əsasən…

BMT Ukraynada yaşayan və ölkəni tərk etmək məcburiyyətində qalan insanlara kömək üçün 4 milyard dollardan çox vəsait toplamağa çağırıb. Associated Press agentliyi bu barədə BMT-nin Humanitar Məsələlərin Koordinasiyası üzrə İdarəsinin bəyanatına istinadla məlumat yayıb. Bəyanatda deyilir ki, həmin məbləğin 3,1 milyard dolları Ukraynada yaşayan əhaliyə, 1,1 milyard dolları isə ölkəni tərk edən qaçqınlara və “onları qəbul edən icmalara” dəstək üçün lazımdır. Hesablamalara görə, bu il Ukrayna əhalisinin təxminən 40 faizi və ya 14,6 milyondan çox ukraynalı humanitar yardıma ehtiyac duyacaq. Qaçqın düşən ukraynalı məktəblilərin yalnız yarısı hazırda təhsilini davam etdirir, qaçqınların isə yalnız 40-60 faizi işlə təmin olunub.xeber100.com  

Avropa İttifaqı büdcədənkənar fondlardan yardım ayırmağı planlaşdırır

Avropa İttifaqı Macarıstanın mümkün vetosundan yayınmaq üçün Ukraynaya büdcədənkənar fondlar hesabına təcili maliyyə yardımı ayırmaq imkanını nəzərdən keçirir. “Financial Times” qəzeti xəbər verir ki, müzakirələrlə tanış olan ekspertlərin sözlərinə görə, Avropa İttifaqının diplomatları 26 üzv ölkə ilə potensial maliyyə paketinin mümkünlüyü və texniki təfərrüatları ilə bağlı şəxsi təmaslar aparır. Bu, Kiyevi ən azı bir il fövqəladə maliyyə ilə təmin etməlidir. Avropa Komissiyası, həmçinin 2027-ci ilədək Rusiyanın dondurulan aktivlərinin yenidən investisiya edilməsi ilə əldə olunan gəlir hesabına Kiyevə dəstək üçün istifadə oluna biləcək təxminən 15 milyard avro vəsait toplamaq niyyətindədir. Qeyd edək ki, bir müddət öncə Macarıstanın Baş naziri Viktor Orban Avropa İttifaqının dekabrın 14-15-də keçiriləcək sammitində Kiyevə 50 milyard avro həcmində maliyyə yardımı təklifinə mane olacağını bildirib. Onun sözlərinə görə, Brüssel Macarıstanın vetosundan yan keçmək üçün mümkün yollar axtarır.xeber100.com  

Rusiya XİN: Xarici işlər nazirləri Fələstin-İsrail münaqişəsini müzakirə ediblər

Rusiya və İranın xarici işlər nazirləri Fələstin-İsrail münaqişəsini müzakirə ediblər. Bu barədə Rusiya XİN-in mətbuat xidməti məlumat yayıb. Rusiya və İran xarici işlər nazirləri Sergey Lavrov və Hüseyn Əmir Abdullahiyan arasında telefon danışığı olub. Tərəflər ikitərəfli münasibətlərə dair aktual məsələləri, eləcə də Fələstin-İsrail münaqişəsini müzakirə ediblər. Xarici siyasət idarələrinin başçıları münaqişə zonasında dərhal atəşkəs elan edilməsi, mülki əhaliyə yardım göstərilməsi, bu məqsədlə BMT-nin nüfuzundan istifadə olunmasına çağırıblar.xeber100.com

Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Fələstinli Qaçqınlara Yardım Agentliyi xəbərdarlıq edib

Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Fələstinli Qaçqınlara Yardım Agentliyi (UNRWA) Qəzza zolağında bağırsaq, dəri və hepatit növlərinin yayılması ilə bağlı xəbərdarlıq edib. UNRWA-nın Qəzza üzrə mətbuat direktoru Adnan Abu Husne mövzu ilə bağlı mətbuata açıqlama verib. Əbu Hüsne əvvəlki günlərlə müqayisədə bölgədə bağırsaq xəstəliklərinin 4 dəfə, dəri xəstəliklərinin isə 3 dəfə artdığını bildirib. BMT rəsmisi təsdiq edib ki, bölgədə vəba epidemiyasına yoluxma hallarının artıb, həmçinin hepatit növləri ilə bağlı bəzi məlumatlar var. UNRWA-nın Qəzza direktoru Tomas Uayt dünən BBC-yə verdiyi açıqlamada Fələstin bölgəsindəki məktəblərindən birində hepatit A epidemiyasının şahidi olduğunu bildirib.xeber100.com

Rusiya paytaxtının aeroportlarında 65 reys təxirə salınıb, 7 reys ləğv edilib

Moskvada son 145 ilin ən güclü qarı yağıb. “Oliver” siklonunun təsiri nəticəsində sutka ərzində Moskva və Moskva vilayətinə aylıq normanın üçdə biri qədər yağıntı düşüb. Bu gecə qar örtüyünün hündürlüyü 30 santimetrə çatıb. Qarlı hava səbəbindən Rusiya paytaxtının aeroportlarında 65 reys təxirə salınıb, 7 reys ləğv edilib. Hidrometeoroloqlar xəbərdarlıq edir ki, güclü qardan sonra Moskvanı Sibir şaxtaları gözləyir. Dekabrın 6-dan həftə sonunadək 15-20 dərəcəyədək şaxta olacağı proqnozlaşdırılır.xeber100.com

İndoneziyanın Şimali Maluku əyaləti sahillərində 6,2 bal gücündə zəlzələ baş verib

İndoneziyanın Şimali Maluku əyaləti sahillərində 6,2 bal gücündə zəlzələ baş verib. TASS agentliyi bildirir ki, bu barədə Avropa-Aralıq dənizi Seysmoloji Mərkəzi məlumat yayıb. Yeraltı təkanların episentri təxminən 10 min nəfər əhalisi olan Tobelo şəhərindən 89 kilometr qərbdə, ocağı isə 103 kilometr dərinlikdə yerləşib. Tələfat və dağıntılar barədə məlumat yoxdur. Sunami təhlükəsi elan olunmayıb.xeber100.com

Böyük Britaniyanın Daxili İşlər Nazirliyi miqrasiya ilə bağlı əlavə tədbirlər görməyi planlaşdırır

Böyük Britaniyanın Daxili İşlər Nazirliyi qanuni miqrasiya ilə bağlı əlavə tədbirlər görməyi planlaşdırır. “Financial Times” qəzeti xəbər verir ki, nazirliyin məlumatına görə, ixtisaslı işçilər əmək vizası ilə bağlı müraciət etmək üçün ildə azı 26,2 min funt-sterlinq (32,8 min dollar), sosial işçilər isə 20,9 min funt-sterlinq (26,2 min dollar) əməkhaqqı almalıdır. Buna baxmayaraq, hakim mühafizəkarlar partiyasından olan deputatlar qanuni mühacirlərə qarşı daha sərt tədbirlərin görülməsini istəyir. Qeyd edək ki, Böyük Britaniyada işçi çatışmazlığı krallığın 2020-ci ildə Avropa İttifaqını tərk etməsindən sonra daha da artıb.xeber100.com

Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin milli aviadaşıyıcısı “Etihad Airways” səhmlərini satır

Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin milli aviadaşıyıcısı “Etihad Airways” Serbiyanın “Air Serbia” aviaşirkətinin ortaq mülkiyyətindən çıxacaq və dövlət milli aviadaşıyıcıya tam sahiblik edəcək. Bunu Serbiyanın maliyyə naziri Sinişa Mali deyib. Nazir bildirib ki, Serbiya dövləti “Etihad Airways”in 18 faizlik səhmlərini tam şəkildə alacaq. Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin milli aviadaşıyıcısının ortaq sahiblikdən çıxması isə şirkətin qərarıdır. “Air Serbia” regionun ən böyük aviaşirkətidir. Biz iflasda olan bu şirkəti dörd qitəyə, çoxlu sayda ölkəyə uçuşlar həyata keçirən lider aviaşirkətə çevirdik. Dövlət “Air Serbia”nı daha da inkişaf etdirmək niyyətindədir. Bundan sonra da təyyarələrin alınması, yeni istiqamətlərə uçuşların həyata keçirilməsi davam etdiriləcək”, - deyə S.Mali bildirib. Qeyd edək ki, “Etihad Airways” 2013-cü ildə Serbiyanın keçmiş Yuqoslaviya dövründən zərərlə işləyən “JAT Airways” aviaşirkətinin səhmlərinin 49 faizini alaraq “Air Serbia”nın rebrendinqini həyata keçirib. 2021-ci ildə isə Serbiya dövləti aviaşirkətdəki payını 51 faizdən 82 faizə yüksəldib, “Etihad”ın payı 49 faizdən 18 faizə enib.xeber100.com

Xarici işlər nazirləri İsrail-Fələstin məsələsini müzakirə ediblər

Türkiyənin xarici işlər naziri Hakan Fidanın indoneziyalı həmkarı Retno Marsudi ilə telefon danışığı olub. Türkiyənin diplomatik qaynaqlarının məlumatına görə, telefon danışığı qarşı tərəfin təklifi ilə həyata keçirilib. Danışıq zamanı İsrail-Fələstin qarşıdurmasında son vəziyyət barədə fikir mübadiləsi aparılıb. Bu münaqişənin həlli istiqamətində beynəlxalq platformada atılması mümkün olan birgə addımlar müzakirə edilib.xeber100.com

İranın cənubunda 4,7 bal gücündə zəlzələ qeydə alınıb

İranın cənubunda 4,7 bal gücündə zəlzələ qeydə alınıb. Bu barədə Avropa-Aralıq dənizi Seysmoloji Mərkəzi məlumat yayıb. Təbii fəlakətin episentri 1,2 milyondan çox insanın yaşadığı Şiraz şəhərindən 46 kilometr qərbdə yerləşib. Zəlzələnin ocağı 10 kilometr dərinlikdə yerləşib. Tələfat və dağıntılar barədə hələlik məlumat yoxdur.xeber100.com

Viza tələblərinin qarşılıqlı ləğvinə dair saziş noyabrın 10-da qüvvəyə minəcək

Qazaxıstan və Çin arasında viza tələblərinin qarşılıqlı ləğvinə dair saziş noyabrın 10-da qüvvəyə minəcək. Bu barədə Qazaxıstan Xarici İşlər Nazirliyinin “Paraqraf” informasiya sistemində dərc olunan məlumatında deyilir. XİN bildirir ki, Qazaxıstan ilə Çin hökumətləri arasında 2023-cü il mayın 17-də Sian şəhərində imzalanmış viza tələblərinin qarşılıqlı ləğvinə dair saziş cari il noyabrın 10-da qüvvəyə minəcək. Müvafiq saziş Qazaxıstan Prezidenti Kasım-Jomart Tokayevin Çinə səfəri zamanı imzalanıb. Sənəd hər iki ölkə vətəndaşlarına dövlət sərhədini keçdiyi andan 30 təqvim günündən və 180 təqvim günü ərzində 90 gündən çox olmayaraq, vizasız səfər imkanı verir.xeber100.com

Avropa İttifaqı “Kəmər və yol” təşəbbüsünün alternativini müzakirə edəcək

Avropa İttifaqı Çinin “Bir kəmər, bir yol” təşəbbüsünə alternativ proqramın hazırlanması üçün oktyabrın 25-26-da Brüsseldə “Global Gateway” forumu keçirəcək. Bloomberg agentliyi bu barədə Brüsseldəki mənbələrinə istinadla məlumat yayıb. Aİ üçün strateji sayılan regionlarda Çinlə rəqabətə yönələn forumda 20-yə yaxın dövlətin prezidentləri və Baş nazirləri iştirak edəcəklər. Artıq Banqladeş, Namibiya, Moldova və Seneqal liderləri tədbirdə iştiraklarını təsdiqləyiblər. Forumda, həmçinin “Orange” və “Telefonica” telekommunikasiya texnologiyası kompaniyaları, “Allianz” sığorta şirkəti, “Siemens” və “Alstom” maşınqayırma korporasiyaları, “Danone” qida sənayesi nümayəndəsi, həmçinin “Enel” energetika şirkəti kimi Avropa İttifaqının böyük kompaniyaları da təmsil olunacaq. Avropa İttifaqı tədbirdə Konqo və Zambiya ilə “kritik xammalın” tədarükü barədə müqavilələr imzalamağı planlaşdırır. Bu sənədlər Afrikada Konqo və Zambiyanı Anqolanın Atlantik okeanı sahilində yerləşən Lobito limanı ilə birləşdirəcək nəqliyyat dəhlizinin inkişafı üzrə Aİ-nin daha geniş proqramının bir hissəsi olacaq.xeber100.com