Türkiyə-Rusiya əlaqələrinin təməli…

Türkiyə-Rusya əlaqələrinin təməli XV əsrin sonlarına təsadüf edir. Bu da o deməkdir ki, hələ Osmanlı Dövlətiylə Çar Rusiyası arasında başlayan münasibətlər, hər iki ölkə arasında qurulan bağlantılar tarixi baxımdan çox qədimdir. Öncəliklə qeyd edək ki, tarixən çox geniş coğrafiyaya malik olan türk xalqları son əsrlərdə, xüsusilə XX əsrdə bir-birindən hər baxımdan-din, dil, mədəniyyət və s. ayrı düşüblər. Və ən önəmli məqam ondan ibarətdir ki, türk xalqlarının bir-birindən kəskin surətdə ayrı düşməsinin əsas səbəbi  rus imperializminin türk torpaqlarına qarşı istilaçı yürüşləri və bu yürüşlərin doğurduğu haqsız müharibələrdə həyata keçirilib. Zənnimcə, Rus çarı III İoann Vasilyeviç zamanından əsası qoyulan, I Pyotr və II Yekaterina dövründə davam etdirilən, sonrakı proseslərdə imperatorlar tərəfindən xüsusi şiddətlə aparılan müstəmləkəçilik siyasəti və ən önəmlisi yaxın keçmişdə yaşadığımız Sovetlər Dönəmində zor gücünə birliyə daxil edilmiş türk dövlətlərinin yanlış həyat tərzi yaşamağa məhkum edilmiş-dinimizdən, dilimizdən uzaqlaşdırılmağımız bunun canlı misalıdır.Yeri gəlmişkən, I Pyotrun vəsiyyətnaməsi — Rusiya dövlətinin dövlətçilik tarixində çox önəmli mövqeyi ilə seçilən, Rusiya siyasətində maraqlı bir sənəd kimi diqqəti cəlb edir.12 bənddən ibarət olan "Vəsiyyətnamə"də islam dininə xüususi yer ayrılıb. Belə ki, islam dininin sünni və şiə təriqətlərinə bölünməsi üçün məkrli planının şifrəsini verib. Rusiyanı dünyəvi dövləti kimi görmək istəyini, onun sərhədlərini Hindistandan Avropaya qədər genişləndirməyi, İstanbulun da Rusiyanın paytaxtı olmasını arzularını dilə gətirib: "Bu məqsədi  həyata keçirmək üçün həmişə Osmanlı ilə İran arasında fitnə-fəsad törətmək, dava-dalaş yaratmaq lazımdır. Bu işdə sünni və şiə məzhəbləri arasındakı ixtilaflar böyük, kəskin silah və basılmaz ordudur. Rusiyanın nüfuzunu Asiyada qaldırmaq üçün sünni-şiə ixtilafları yaxşı bir vasitədir”.Bütün bunlardan belə nəticəyə gəlmək olar ki, I Pyotr dindən siyasi məqsədlərlə bəhrələnməyə çağırıb: “İslam əqidəsini Asiyadan uzaqlaşdırmaq, xristian əqidəsini və mədəniyyətini orada ciddi təbliğ etmək, yaymaq zəruridir”. YAŞANMIŞ TARİX, YOXSA GERÇƏKLƏR Son bir əsrə diqqət etsək o zaman görərik ki, hələ bir neçə əsr öncə hazırlanan məkrli plan hələ də həyata keçirilməkdədir. Ancaq hələ də müsəlman ölkələr bu qorxulu yuxudan ayılmır, bəlkə də ayılmaq istəmir. Bəzən təəccüblü məqamlar da diqqəti çəkir. Əslində istənilən ölkə haqqında fikir irəli sürdüyümüz zaman millətçilik məsələləri ilə hökümət işlərini bir-birinə qarışdırmaqla böyük səhvə yol açırıq. Millətçilik, dövlətçilik ölkəni idarə edən hökumət qüvvələrindən çox-çox yüksəkdir, hətta heç müqayisəyə gəlməz. Bu, məsələnin bir tərəfi, digər tərəfi isə ondan ibarətdir ki, bir millətin çoxluq təşkil etdiyi bir ölkədə ölkə başçısının həmin millətdən olması çox önəmlidir. Əks halda, yəni tutaq ki, müsəlman ölkəsinin dövlət başçısı xristiyandırsa o zaman məsələ çox mürəkkəbləşir, hətta həmin millətə yazıq olur. Xristiyan ölkələrində ölkə başçının milliyəti, dini elə həmin ölkənin özünə uyğun seçilir. Təəssüflər olsun ki, müsəlman ölkələri üçün bunu demək çətindir. Çünki dünya gücləri, xüsusilə Rusiya müsəlman ölkələrinin hər zaman təzyiq altında saxlanmasının tərəfdarıdır, bunu yaşanmış tarix də sübut edir. Bütün bu qorxularda sanki müsəlmançılıq deyil, dinlə bağlı olan qorxular üstünlük təşkil edir. Yəni, bizi dinimizlə qorxudaraq öz məkrli siyasətlərini işlədirlər. İslam dini yaranandan ən önəmli din olduğu qədər də barış, qardaşlıq dini olaraq da tanınır, belə olan halda, yəni dinimizin buyurduğu şərtləri əməl ediriksə o zaman qorxmağa dəyməz. QARŞILIQLI ƏKS HÜCUM VƏ YA HƏR KƏS HƏDDİNİ BİLƏCƏK SAVAŞI Təxminən bir il öncə Rusiyanın  “Su-24” təyyarəsinin Türkiyə tərərfindən vurulması uzun zaman dünyanın diqqətində dayanan aktual məsələlərdən birinə çevrilmişdi. Hansı ölkə haqlıdır və ya haqsızdır, bunu hər iki ölkə çox gözəl bilir, ancaq önəmli olan məqam ondan ibarətdir ki, Rusiya qəbul etməsə belə bilərərkdən Türkiyənin hava sərhədini pozaraq öz gücünü ortaya qoymaq istədi, ancaq cavabını elə o an aldı. Bu gərgin məqamdan öz xeyrinə istifadə edən ölkələr olduğu kimi, eyni zamanda bu kimi proseslərdə hər iki ölkə öz bildiyi kimi addım atacaq fikri ilə sanki özünü bu məsuliyyət hissindən uzaq tutan ölkələr də oldu. Ancaq nə olur olsun dünya ölkələri bu durumu heç də sakit qarşılamadı və qarşılamayacaq.Dünya mətbuatı həmin ərəfədə Rysiya-Türkiyə dedi, başqa bir şey demədi. Almaniya mətbuatı("Der Spiegel" jurnalı) yazırdı: “Suriya böhranı çoxdan Ankara-Moskva münasibətlərini böhrana itələyirdi. Rusiyanın vurulan “Su-24” təyyarəsi situasiyanı daha da kəskinləşdirdi.  “Su-24” insidentindin sonra iki ölkə arasında münasibətlər uzun perspektiv üçün korlanacaq, “Rusiya tərəf isə artıq sərt tənqidini səsləndiribş. Türkiyə tərəfi təyyarənin onun hava məkanını pozduğunda təkid edir, Rusiya isə bəyan edir ki, təyyarə Suriya ərazisi üzərində uçuş həyata keçirib. Suriyada Putin və Ərdoğanın maraqları bir-biri ilə toqquşur. Ərdoğan Əsədin istefasını tələb edir, Moskva isə sonuncuya kömək edir. Daha əvvəl Ərdoğan bəyan eləmişdi ki, hətta quş da Türkiyənin hava məkanını pozsa, buna adekvat cavab veriləcək”.Eləcə də digər ölkələrin mətbuatı eyni fikirləri səsləndirirdi. Bu bir daha sübut edir ki, qarşıda nələr olcağını tam olaraq bilmək çətindir.  Necə deyərlər, yaşayarıq, görərik.Xatırladaq ki, hər iki ölkə başçısının-Türkiyə cümhurbaşqanı Rəcəb Tayyib Ərdoğanın, eləcə də Rusiya dövlət başçısı Vladimir Putininkifayət qədər ağıllı, geniş siyasi düşüncəyəy malik olması və ən önəmlisi  xalqının, millətinin rifahı üçüçün düşünülmüş qərar verə biləcəklərini düşünən politoqlar hər iki tərəfin xeyrinə olan qərar veriləcəyinə əmindirlər. Və son gedişatlar politoloqların haqlı olduğunu bir daha sübut etdi. QONŞU QONŞU OLSA... İstənilən ölkə daha çox yaxınında olan ölkə ilə dosluq bağları qurmaqda maraqlıdır.Dünya yaranandan bəlkə belə bir qayda var ki, qonşu qohumdan daha yaxındır, bu baxımdan qonşu ilə yaxşı keşinmək lazımdır. Deyəsən bu qayda bütün qonşulara şamil edilmir. Türkiyə -Rusiya- münasibətlərinin gərginləşdiyi bir məqamda qardaş Türkiyəni dəstəkləyəynlər çox olduğu kimi Rusiyanı da dəstəkləyəyn o qədər az deyildi. Ancaq müqasyisə ediləcəck bir məqam diqqətdən dayanmırdı. Türkiyəni dəsstəkləyəyn qüvvələr ona haqq versə də yenə də qonşuluq münasibətlərinin koprlanmaması üçün yüngül  ehmal vurmaqdan da çəkinmirdilər.  Çox təəssüflər olsun eyni fikirləri Rusiyanı dəstəkləyən ölkələr üçün işlətmək mümkün deyil. TƏHDİT-1: Çeçenistanın rəhbəri Ramzan Kadırov bəlkə də ilk ölkə olaraq Rusiyaya dəstək çıxdı: “Türkiyə etdiyi hərəkətə görəpeşman olacaq. Mən zərrə qədər də şübhə etmirəm ki, Türkiyə etdiyi əməldən hələ çox peşman olacaq. Hər fürsətdə dostluq və əməkdaşlıqdan danışanlar belə məkrli hərəkət etmirlər.Çeçen Respublikası və bütün çeçen xalqı Rusiya prezidenti Vladimir Putinin istənilən əmrini yerinə yetirməyə hazırdır”. TƏHDİT -2: Şimali Koreya rəhbərliyi də  Türkiyəni hədədləyənlər sırasında yer alıb. Şimali Koreya lideri Kim Çen İn bildirib ki, əgər Türkiyə Suriyanı bombalasa o Türkiyəni yer üzündən siləcək. O, Türkiyəyə atom bombası atacağını bildirib.Bunlar sadəcə kiçik misal, hələ daha hansı ölkələr təhditə əl atıb, bunu yazmaqla bitməz. Ancaq təhditlə məsələni bu qədər dərinliklərə götürməyin bir mənası da yoxdur. Ən azından təhdit edən qüvvə dəstəklədiyi ölkənin, loru dildə desək, ayıbına kor olmağı da bacarmalıdır. Təsəvvür edin ki, bütün dünya müsəlman ölkələrində gün ərzində baş verən hadisələrdən yazır, ölü sayı artıq bilinmir, ancaq Rusiya bir pilotun ölümü üçün(hətta həmin pilot bilərərkdən sərhədi pozduğu üçün ölümə məhkum olunacağını bildiyi halda sərhədi pozub) az qala bütün dünyanı səfərbərliyə alır. Yəni Putin kimi ağıllı bir siyasətçinin bu qədər haqsızlığa getməsi, müsəlman ölümünü heçə sayması nə dərəcə əxlaqa, qanuna sığar?! SƏRHƏD POZULMASI: XƏBƏRDARLIQ, YOXSA EŞİTMƏZLİKDƏN GƏLMƏ İqtisadiyyat və Xarici Siyasət Araşdırmaları Mərkəzinin (EDAM) əməkdaşı Can Kasapoğlunun fikrincə,  Rusiyanın SU-24 hərbi təyyarəsinin Türkiyə tərəfindən vurulması  hər iki ölkə araslında olan münasibətləri gərginləşdirəcək: “Rusiya münasibətləri gərginləşdirməyi seçərsə, diplomatik cəhdlərlə yanaşı hərbi davranışlar da sərgiləyə bilər. Ancaq Türkiyənin hava məkanının pozulmasının NATO-nun hava məkanının pozulması anlamına gəlir. NATO-nun şərq qanadı, yəni Baltik ölkələrinin hava məkanı davamlı şəkildə Rusiya tərəfindən pozulur. NATO eyni hadisələrin cənub qanadında, yəni Türkiyə üzərində baş verməsinə icazə verməyəcək. NATO bunun üçün hava hücumundan müdafiə sistemini gücləndirə, Türkiyədə daha çox təyyarə yerləşdirə bilər”. Politoloqların fikrincə, məsələni daha çox dərinləşdirən Rusiya tərəfin “xəbərlıq olunmadan atəş açılıb” fikrini təkidlə irəli sürməsidir. Məhz bu fikirdən sonra Türkiyə tərəfə xəbərdarlıq olunan anın videosunu paylaşaraq bütün dünyaya sübut etdi. Və yenə də eyni təkid davam etdiyi zaman hadisənin şahidi olan Hollandiyalı pilot danışdı, hətta şahidlik etdi. Bu çox önəmli məqamdır. Hər təkidə qarşı deyiləcək söz olur, hətta bu proses sübut şəkildə ortaya şıxır.Belə ki, Türkiyənin hava məkanına girən rus təyyarəsinin vurulduğu anda bölgədə olan hollandiyalı bir mülki pilot edilən xəbərdarlıqları təsdiqləyib. Rus təyyarəsinin vurulduğu anda həmin ərazidən keçən bir hollandiyalı mülki pilot Türkiyə tərəfinin xəbərdarlıqlarını eşitdiyini, amma rus pilotların çağırışa cavab vermədiklərini söyləyib: “Biz ərazidən keçdiyimiz zamanı fövqəladə tezliklə Türkiyə Hərbi Hava Qüvvələrinin xəbərdarlığını eşitdik. Türkiyənin hava sahəsinə girmək üzrə olan təyyarəyə onlarla dəfə türklər tərəfindən xəbərdarlıq olundu. Amma ruslar bir dəfə belə olsun cavab vermədilər”. Baş verən hadisədən sonra uçuşu normal şəkildə davam etdiklərini söyləyən pilot F16-ların Suriya tərəfinə keçmədiyini də bildirib.  Eyni zamanda radarda görməsə belə rus təyyarəsinin Türkiyənin hava məkanında vurulduğundan əmin olduğunu vurğulayaraq "türklərin əlaqə qurmaq üçün göstərdikləri səydə naqislik yox idi" deyə söyləyib. Sübutlar ortaya çıxınca vəziyyət daha da mürəkkəbləşdi deyəsən. Artıq Rusiya fərqli üsullara əl atmağa başlayıb ki, hazırda yenə də dünya sanki dəhşətli bir hadisə olacağını gözləyirmiş  kimi Rusiyanın hansı qərar verəcəcyini gözləyir.Dediyimiz kimi, bəlkə Putin təhdit etməyi sevir, ola bilir, ancaq o, dövlət başçısıs kimi kifayət qədər ağıllı siyasətçidir. Bu baxımdan hər hansı bir zərər mövzu ola bilməz. Hətta hər iki ölkə arasında bir il ərzində baş verən müxtəlif hadisələrə baxmayaraq hər iki ölkə qarşılıqlı anlaşma şəklində qaldığı yerdən davam etmək məcburiyyətindədir...    

Dekabr 20, 2016 2:26

“Mozalan” satirik kinojurnalının yaranma tarixindən

1971-ci ildə “Azərbaycanfilm” kinostudiyasının nəzdində “Mozalan” satirik kinojurnalı təsis edilib. Bu, SSRİ dövrünün ən qaynar bir zamanına təsadüf edir ki, həmin məqamlarda hər hansı bir sahələrdə olan problemli məqamları qabartmaq o qədər də asan məsələ deyildi. Yəni,  kinojurnalın əsas məqsədi ölkədə mövcud olan problemli məqamları satira dili ilə xalqa çatdırmaqdan ibarət olub. Sənədli süjetlərdə müxtəlif istehsalat obyektlərindəki əyri-əskikləri lentə alaraq xalqı xəbərdar etmək mozalançıların əsas iş üsullarından idi.  Kinojurnalın ilk filmi “Hörmətli alim yoldaşlar” adlı qısametrajlı bədii süjet olub. Filmdə məruzəçi “Mozalan” sözünün yumorustik mənalarını izah etməklə kinojurnalı sanki açır və kinojurnalın gələcəkdə hansı mövqe tutacağını göstərir.Onu da qeyd edək ki, kinojurnalda indiyə qədər 180-dən çox nömrə istehsal olunub və hər nömrədə 3-4 süjet var. Bunlar bədii, sənədli və hətta cizgi süjetləridir. “Mozalan”satirik kinojurnalının ilk yaradıcı heyətinə Oqtay Mirqasımov, Seyfulla Bədəlov, Rasim Ocaqov, Rafiq Tağızadə, Arif Babayev, İsi Məlikzadə və b. daxil idilər. Kinojurnalın ilk nömrəsində üc sujet olub- Qeyd etdiyim kimi “Hörmətli alim yoldaşlar” sujetində yeni yaranan “Mozalan” satirik kinojurnalının mənşəyi və məramı bəyan olunurdu. “Yüz vəd bir  borcu ödəməz” adlı 2-ci sujetdə isə Salyan rayon Nəvahi kəndinin məktəb binasındakı tikinti işlərinin ləngiməsindən danışılırdı.3-cü süjetdə – “Çay daşının göz yaşı”nda isə yeni tikintilər zamanı şəhərimizin qədim memarlıq və incəsənət abidələrinin ümumi ansamblının  nəzərə  alınmaması tənqid olunub. Eyvaz Borçalı jurnala redaktor təyin edildikdən sonra işin ümumi gedişatında böyük dəyışikliklər edilib. Belə ki, Oqtay Mirqasımov sonra isə Ziyafət Abbasov bəddi rəhbər kimi, Mirzə İbrahimov, Abbas Abdulla, Fərman Kərimli, Anar, Vaqif Mustafayev, Ceyhun Mirzəyev isə müəlliflər kimi  işə cəlb olunurlar. “Mozalan”a şöhrət gətirən sujetlərdə nəhəng aktyorların – İsmayıl Osmanlı, Ağasadıq Gəraybəyli, Səməndər Rzayev, Hacıməmməd Qafqazlınin iştirakı idi, eyni zamanda Anar, Elçin, Məmməd Araz, Sabir Rüstəmxanlı, Ramiz Rövşən, Fikrət Qoca – böyük bir ordu kinojurnal üçün cəlb olunub. Və beləliklə də Azərbaycanın ən böyük satirik jurnalında böyük bir yaradıcı ordu yaranır. Bu da o deməkdir ki, artıq “Mozalan”ın ildə 4 nömrəsi hazırlanmağa başlayır.Yeri gəlmişkən, “Mozalan” satirik kinojurnalının ilk baş redaktoru Eyvaz Borçalı(1971-1984) olub.  Onun redaktorluğu dövründə jurnal bir yaradıcı idarə, lobarotoriya idi. Burda yeni jurnalist, operator, montajçı yetişir, bir sözlə kadr hazırlığı olub. Hətta qaynar iş prosesində yaradıcı heyət “Mozalan”ı “Molla Nəsrəddin”in ekran variantı səviyyəsinə qaldırmağa çalışıblar.... ...1969-cu ildə ulu öndər Heydər Əliyevin hakimiyyətə gəlişi ölkə üçün bir dirçəliş dövrü hesab olunur. Çünki məhz onun uzaqgörən siyasəti nəticəsində Azərbaycan həmin illərdən ölkə olaraq öz sözünü deməyə başlayıb. Bu baxımdan “Mozalan” satirik kinojurnalının təsis edilməsi və lentə alınan hər nömrədə dövrün çatışmazlıqlarını tənqid etmək cəsarətli addım olduğu qədər də, kinojurnalın çıxmağının da əsas təşəbbüskarı Heydər Əliyev olub.Bir araya gələn yaradıcı ordunun gecə-gündüz çəkilişlərə qatılması nəticəsində getdikcə süjetlər daha da genişlənib ki, bu da maddi baxımdan olduğu kimi, həm də ittifaq miqyasında yaradıcı heyətə böyük uğur qazandırıb. Ulu öndər yeni formalaşan yaradıcı heyətin işini diqqətdə saxlamış və öz çıxışlarında onların işini tərif edib ki, bu da yaradıcı heyət üçün böyük göstərici rolunu oynayıb.Yeri gəlmişkən, “Mozalan”ı bir çox aktyorların yaradıcıllığında eksperiment hesab etmək olar, eyni zamanda kinojurnal arxiv rolunu oynayıb. Aktyorların əksəriyyəti ilk addımını məhz “Mozalan” da atıb. Bundan başqa böyük sənətkarların əksəriyyəti məhz özünü “Mozalan”da kəşf ediblər.Az müddət içində çox söz deyən jurnal mövzu seçimi baxımından xalq arasında sevilir. Hətta tənqid hədəfi olaraq göstərilən idarə və təşkilatlar jurnalın tənqidi çıxışlarını öz  iclaslarında  müzakirə  edir, əməli tədbirlər görürdülər. Deməli nöqsan tənqid olunurdu ki, nəticədə də tənqiddən nəticə çıxarılaraq mövcud nöqsanların aradan qaldırılması üçün səy göstərilirdi.1974-cü ildə jurnal “Dəyirman bildiyini eləyir” və “Keyfiyyət nişanı” sənədli sujetləriniu hazırlayır. Süjetdə  Bakı ət kombinatının və Bakı Karamel fabrikinin məhsulları kəskin təndid olunurdu. Məhz bu süjetlərdən sonra Karamel fabrikinin üç növ məhsulu keyfiyyət nişanından məhrum edilir. 1978-ci ildə – jurnalın tənqidi çıxışından sonra Qobustanda daş karxanası bağlanır. Elə həmin il çəkilən daha bir tənqidi sujet isə Bakı Şəhər İcraiyyə Komitəsinin sifarişi əsasında 7 il əvvəl tikilməyə başlayan doqquzmərtəbəli binanın  hələ də yarımçıq qalması və artıq zibilxanaya dönməsi haqqında olur. “Medalın o biri üzü”, “Şişirdilmiş beşlər” adlı kəskin sənədli sujetlərdə ümumtəhsil məktəbləri məzunlarının attestat qiymətlərinin şişirdilməsindən, layiq olmayanlara qızıl medal verilməsindən bəhs edilirdi.Jurnalən 50-ci nömrəsində “Düzələr”, “İpək də parçadır” və “Mozalan”ın qonağı” adlı üç sujet çəkilir. Sonuncu sujetdə bəzi idarələrdə kadrların düzgün yerləşdirilməməsi tənqid edilir. Nəhayət, Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsi jurnalın işini yüksək qiymətləndirir. 1979-cu ildə  qərar verir ki, “Mozalan” satirik kinojurnalınin redaksiyası C.Cabbarlı adına “Azərbaycanfilm kinostudiyasının tərkibindən ayrılıb, Azərbaycan SSR Dövlət Kinematoqrafiya Komitəsinin orqanına – “Mozalan” respublika satirik kinojurnalının təsərrüfat hesablı müstəqil baş redaksiyasına çevrilsin. Respublika Teleradio Verilişləri Komitəsinə təklif edilir ki, “Mozalan” televiziya ilə müntəzəm olaraq göstərilsin. Eyni zamanda respublika qəzetlərinin redaksiyalarına tapşırılır ki, vaxtaşırı jurnalın aktual məsələlərə dair ayrı-ayrı sujetlərinin və tematik çıxışlarının xülasəsini dərc etsinlər.1981-ci ildə isə “Mozalan” satirik  kinojurnalı zəhmətkeşlərin kommunist tərbiyəsi sahəsində səmərəli işinə və birinci nömrəsinin ekrana buraxılmasınin 10-cu ildönümü ilə əlaqədar Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin  Fəxri  Fərmanı ilə təltif edilir. Əslində “Mozalan”ın xalq tərəfindən sevilməsinin əsas səbəblərinddən biri də onun maarıfləndirici və ibrətamiz xarakter daşıması idi. Kinojurnalın 96-cı sayı sərxoşluq və tufeyliliyin insanı cinayətkarlıq girdabına sürükləməsinə həsr olunur. “Cinayətin astanası”,  “Cazibə qüvvəsi” adlı sənədli süjetlər içki və siqaret düşkününün acınacaqlı aqibətindən bəhs edir. “Nəvəmin nəvəsinin nəvəsi”  bədii sujeti isə gənc nəsil üçün ibrət dərsi idi. “Bədii sujetlərdən ibarət bir hissəli satirik komediya” ilə “Mozalan”ın 100-cü nömrəsi 1985-ci ildə ekranlara çıxır.Bir sözlə, “Mozalan” cəmiyyətimizdə tüfeyliliyə şərait yaradanları, əxlaq prinsiplərini pozanları tənqid atəşinə tutmağa davam edirdi. Ölkədəki məlum hadisələr zamanı hər sahədə olan durğunluq “Mozalan”a da öz təsirini göstərsə də bu müvəqqəti xarakter daşıyıb.Eyvaz Borçalıdan sonra jurnala rəhbərlik edən Ziyafət Abbasovun redaktorluğu dövründə 34 bədii və sənədli süjet çəkilib.2000-2010-cu illərdə jurnalı yenidən canlandırmaq cəhdləri onunla nəticələnir ki, 2007-ci ildə Orxan Fikrətoğlunun redaktorluğu ilə “Mozalan” uzun fasilədən sonra bir nömrə ilə yenidən ekranlarda görünür. Nömrədə 3 sujet var idi -“Məna” və “Vətənpərvər” adlı  iki qısametrajlı bədii sujetlər. Üçüncü sujet isə “Əjdaha” cizgi filmi idi. Eyni zamanda jurnalın televiziya versiyası hazırlanır və bugünə qədər çəkilən bütün nömrələr bura daxil edilir.Artıq illər keçib…Bu illər ərzində öz populyarlığını qiruyub saxlayan kinojurnalın hazırkı dövrdəki fəaliyyəti necə olacaq sualı bütün mozalansevərləri düşündürür. Çünki hazırda cəmiyyətimizin tənqidi fikrə daha böyük ehtiyacı var. Ancaq tənqid üçün yumoristik yaradıcılıq, daha böyük ustalıq, sənətkarlıq tələb olunur...    

Noyabr 18, 2016 1:19

Güclü sənət nümunəsi yaratmaq üçün güclü ssenariyə ehtiyac var

Baxdığımız, görüdüyümüz hər bir sənət nümunəsi rejissor işinin məhsuludur. Ancaq rejissorun da dayandığı, güvəndiyi, məhz onunla güclü bir sənət nümunəsi yaradacağına inandığı, iş prosesində belə arxayınlıqla oxuduğu, oxuduqca da yeni yeni ştrixlərlər əlavə etdiyi ssenari var ki, bu da bünövrə rolunu oynayır. Əlbəttə ki, mübahisəli məqamlar çoxdur, məsələn çoxları güclü bir sənət nümunəsinin güclü ssenariyə dayandığı fikrini irəli sürür, bəziləri isə rejissor təxəyyülünün gücü sayəsində ən zəif ssenarinin belə diqqət çəkəcəyinə, yaddaşlara həkk olunacağınan inanır, çoxlarıl isə sənət nümunəsinin yaraanmasında yaradıcı heyətin peşəkar olmasını önə çəkir. Bu baxımdan bu mövzunun mübahisəli olması təbiidir. Bu kimi məqamlara aydınlıq gətirmək üçün bir çox rejissorlara suallar ünvanladıq. Kinorejissor Şahirə Tacəddinin fikrincə, rejissor cox guclu psixoloji ve menevi alemə malik olur: “Rejissor psixoloji təhlil qabiliyyəti, yuksək zövq, intuisiya ve ümumiyyətlə duyma, hissetme  qabiliyyətindən və yüksək intellektindən istifadə edərək həyatda baş verənləri hamıdan əvvəl dəyərləndirib onların ən maraqlısını secərək insanlara audiovizual əsər eser sheklinda insanlara catdirir. Güclü sənət nüümunəsinin yaranması üçün güclü ssenarinin olması şərtdir. Ancaq duzgun ve istedadli aktyorların secimiylə də çox iş görmək olar. Bu baxımdan düşünürəm ki, hadisəlrin realliğa bir qədər yaxın olması və əlbəttə ki, aktyorların inandırıcı oyunları kinoda böyük rol oynayır. Hətta mən deyərdim ki, filmin uğur qazanmasının heç olmazsa yarı faizi düzgün aktyor seçiminə bağlıdır”. Rejissorun fikrincə, sadəcə kinoda deyil, eyni zamanda bütün sahələrdə cılızlaşma gedir. “Elm və texnika inkişaf etdikcə sanki texnika irəli, insanlar geri hərəkət etməyə başlayır. Zənnimcə bunun əsas səbəbi həyatın özüdür, axı kino həyatın güzgüsüdür. Əslində hazlrkı dövrdə insanlar arasındakı münasibətlər kinoya da öz təsirini göstərib. Nə mənəviyyat, nə də qarşılıqlı hörmət əvvəlki dərəcədə deyil. Əsas bəla isə deletantlıqdır. Kino sənətindən anlayışı olmayanlar, heç bir yerdə təcrübə görmədən film çəkməyə başladılar ki, nəticədə göz qabağında. Ancaq bu belə davam edə bilməz, çünki mütləq rəqabət yaranacaq və əgər sağlam rəqabət olarsa istedadı olanlar qalib gələcək”. Ölməz film anlayışına gəlincə isə, rejissor inandırıcı ştrixlərin güclü olmasının vacibliyini qeyd edir: “Filmin uzun ömürlü olması, filmin yaradıcı heyəti, əsasən də quruluşçu rejissor və aktyorların tamaşaçı qəlbinə  yol tapa bilməsidir. Tamaşaçı aktyorların səmimiyyətini hiss etməlidir, ideyanin doğruluğuna inanmalıdır. Ürək qoyulan əsər heç vaxt solmaz”. Seriallar rejissoru Rövşən İsax isə belə hesab edir ki, rejissor işinin sirri olmur. Çünki rejissor intuisiya ilə işləyir. Əgər bu "sirr" adlandırılırsa, deməli bu işin sirri hissiyatdadır: “Bu iş zəncirvari bir prosesdir. Əvvəla heç kim "güclü sənət nümunəsi yaratmaq" amalı ilə iş görmür. Hər halda mən belə fikirləşirəm. Amma səviyyəli bir iş ortaya çıxarmaq üçün, həm ssenari güclü olmalıdır, həm aktyor seçimi, həm opertor işi, musiqi, montaj və s. yəni burda işin bu hissəsi yüksək səviyyədədir, yerdə qalan məqamlarda güzəştə getmək olar kimi fikirlər qəti şəkildə qəbuledilməzdir. Tamaşaçının filmə inanması fikrinə gəlincə isə bu, bizim kinomuzun müasir dərdidir. Məncə tamaşaçının inanmasından ötrü, ilk növbədə rejissor özü buna inanmalıdır. Rejissor əsərindəki qəhrəmanları canlı insan kimi hiss etməlidir... "Guya", "məsələn", "tutaq ki" kimi fikirlərlə onlara yanaşmamalıdır. Belə olanda aktyor da özünü bütünlüklə işinə həsr edir. Bütün bunlardan sonra təbii film çəkmək, qalır peşəkarlığın ümidinə”. Rejissor onu da qeyd edir ki, əvvəllər peşəkarlar film çəkirdilər, amma hazırda deyəsən ya peşəkar qıtlığıdır, ya da peşəkarlara qısqanc yanaşırlar. “Ölməz film analayışına gəlincə isə, bu tamaşaçı qəlbini fəth edən filmlərdir. Bunun isə ölçü meyarı heç vaxt tapılmayacaq”. Teatr rejissoru Ağaxan Salmanlı rejissor sənətinin sirrini onun duyumu ilə əlaqələndirir: “Cəfər Cabbarlı "Sevil" dramını insan azadlığına həsr edib. İnsan azad olarsa öz fəaliyyəti ilə cəmiyyətə fayda verə bilər. Lakin əksər rejissorlar bu əsəri Sevilin çadrası ilə bağlayır və dramın ali məqsədini qapayırlar. Bununla da dramın həyatına son qoyurlar. Əlbəttə ki, bu cür yanaşma kökündən səhvdir. İndiki zamanda da o qədər ali savadlı, diplomlu qadınlar var ki, evdə dustaqdırlar. Demək olmaz ki, onların hamısı xoşbəxtdir. Mən deyərdim əksinə, onları dindirəndə içərilərində bir nisgil yatır. Bəziləri ailəsini qorumaq, bir çoxları evladlarını itirməmək səbəbibdən qatlaşırlar. Hər bir dram əsərində bir ali məqsəd və ümumi məcraya aparan əlavə məqsədlərə olur. Bəzən rejissor ali məqsədi ötərək əlavə məqsədlərdən birini tamaşasında qabardır. Zamanın tələbinə uyğun olaraq. Bu heç də qəbahət deyil. Rejissor dövrünün problemlərini göstərməli, qurtuluş cığırı açmalıdır.O rejissor ki, zamanın tələblərinə ötəri  yanaşır, verdiyi quruluş nə qədər baxımlı olsa da təsirsiz olacaq”.Ağaxan müəllim digər suala-güclü sənət nümunəsinə isə belə bir fikir bildirib: “Güclü sözü burada yerində deyil məncə. Sənət nümunəsi yaratmaq üçüç bədii səviyyəli ssenari vacibdir. Bizim sənət kollektiv və sintetik sənət növü olduğundan, o zaman sənət nümunəsi yarana bilər ki, hər kəs öz işində yüksək səviyyə əldə edə bilsin. Bu işdə yazardan tutmuş rejissor və aktyorlardan keçmiş inzibati və texniki işçilərə qədər hamının məsuliyyəti bərabərdir”Aktyor-rejissor kino reallığı əks etdirirsə o reallıqdan uzaq ola bilməz deyir: “Sadəcə kino lentə köçürülmüş oyundur, o canlı oynanmır. Teatr da, kino da tamaşaçı tərəfindən qəbul edilmiş oyundur. O baxır nə dərəcədə bu oyun inandırıcı oynanır. Ona görə istənilən oyun bütün komponentləri ilə birlikdə, bütövlükdə səmimi,inandırıcı oynanmalıdır. Yarım əsrdən keçir ki, mən sənətdəyəm, müqayisəli yanaşsaq keçmiş də hər bir kəlmə, vurğu, kadr, baxış, qrim....nə varsa dəqiq ölçülü olurdu, min bir sualın cavabından keçirdi. Bir kinonun çəkilişinə xeyli zaman hazırlıq dövrü olurdu. Teatrda da hər cümlə, kəlmə üzərində stol arxası məşqlər aparılırdı, obrazlar xırdalıqlarına qədər təhlil olunurdu. Zaman dəyişdi, sürət artdı, vaxt daraldı. Stol arxası məşqlər dəbdən düşdü. Hər şey aktyorun intellek səviyyəsinə buraxıldı. Bu da ki, birmənalı məsələ deyil(?!)Kinoda da elə,seriallarda ondan da böyük sürət. Belə ki, bir çox hallarda aktyor mətni çəkiliş meydanında alır. Mənimsəmək prosesi itir. Vizual görüntü yaranır. Əsr qlamur əsrinə çevrilib. Hasarın o biri üzü heç kəsə nə maraqlıdır, nə də ona vaxt var. Hər dövrün, zamanın özünə görə ölməz sənət əsərləri yaranır. Milli teatrımızın,kinomuzun da belə nümunələri çoxdur.Nə vaxt ki, biz kökümüzün üstündə duraraq, dərindən dərd-sərimizlə bir olacaqıq, ona çarə axtaracaqıq, o işığa doğru milləti səsləyib aparacaqıq, bax, onda ölməz sənət əsəri yaranacaq. Bu mütləq olacaq və mən buna, o günün olacağına inanıram”.Rejissor Rasim Aşın rejissor işinin sirrini belə izah edir ki, rejissor deyilen insan öncə peşesinin aktyoru olmağı bacarmalıdır: “Daha sonra roller üzərində dərin araştırma aparmalıdır. Rejissor əsər üzərində dünən, bugün və sabah qarşılaştırmaları apararaq fəlsəfi, psixoloji, pedagoji məlumatlara sahip olmalıdır. Həyatın hər anını dəyərləndirə biləcək fikirlərə, bir sözlə hətərəfli məlumatlara sahib olmalıdır. Ən önəmlisi ssenariyə uyğun rol bölgüsünü aparmağa səriştəsi olmalıdır. Rollar üzərində olan məşq proseslərini səmərəli təşkil etməyi bacarmalıdır. Rejissor öz ölkəsində, eyni zamanda bütün dünyada baş verən hadissələri izləməli və quruluş verdiyi istər filmdə, istərsə də  səhnə əsərində həmin hadisələrdən peşəkarcasına istifadə etməyi bacarmalıdır. Rejissor güclü mütaliəyə malik olmalıdır. Doğrudur ki, güclü sənət nümunəsi yaratmaq üçün güclü ssenari lazımdır, ancaq əsər üzərində doğru rol bölgüsü etməyən rejissor uğur qazana bilməz”. Kinonun rellaığa yaxın olduğu qədər də bir o qədər də reallıqdan uzaq olmasına aisə rejissor belə bir fikir söylədi: “Yaşadığımız dövr texnologiya dövrüdür. Belə bir dövrdə tamaşaçını inandırmaq çox çətindir, eyni zamanda tamaşaçını aldaatmaq da mümkün deyil. Bu baxımdan rejissor sadəliklə inandırıcı məqamları əsas götürərərk texnologiyadan bir qədər irəlidə getməyi bacarmalıdır. Çünki məhz əvvəlki dövrlərdə də təbiilik əssaq götürüldüyü üçün filmlər inandırıc alınıb. Rejissor müraciət etdiyi hər hansı bir əsərdə korkoranə üsullardaan uzaq olmalıdır ki, nəticədəd də uğrusuzluqla qarşılaşmasın. . Ölməz film anlayışına gəlincə isə, rejissor öz həyat təcrübəsindən çıxış edərək peşəkar bir heyətlə bütün səmimiyyətrini ortaya qoyaraq sənət nümunəsi yaradarsa mütləq qələbə çalacaq”. Göründüyü kimi hər rejissorun suallara yanaşma tərzi fərqli olsa da hər biri peşəkarlıqdan çıxış edərək bütün korkarnə üsullardan uzaq olaraq ölməz sənət nümunəsinin yaratmanın mümkün olduğu fikrini irəli sürür. Btünü bunlardan da belə nəticəyə gəlmək olar ki, yaşadığımız dövrdə olan bütün qarışıq məqamlara nəhayət bir gün son qoyulacaq-o zamna son qoyulacaq ki, sağlam rəqabətlə hər sahənin peşəkarı gördüyü işləriylə tarixin yaddaşına həkk olunacaq.  

Noyabr 18, 2016 12:49

Hollanda’da Karabağ yargılanıyor…

İlhan Aşkın, yaşadığı elli yıllık ömründe aklının erdiği günden bu güne kadar Azerbaycan-Türkiye adlı ikiz vatanın aşığı az sayıda  neferlerden biri olarak bu güne kadar yaşamış. Bir çokları tarafından "Git, işinle-ekmeğinle ilgilen..." tarzında söylemlere kulaklarını tıkamış ve yağmur-çamur demeden dava dediği yolundan yürümüş. yine bir 26 ŞUBATta, Hocalı Soykırımının yıldönümünde, yaşanılmışların acısı ile "Ermeniler Karabağ'ı terk etmezse, Karabağ Ermenilere mezar olacak!" sözünü söylemiş, Ne mi olmuş? Avrupa'nın çifte standardı yüzünü göstermiş ve yukarıdaki sözü söylediği için yargılanmasına karar vermişler. Hani "Adalet Divanı !"nın olduğu yer var ya, İşte ! O ülkede, Hollanda'da yargılanacak. Tüm bunlara eminim siz de benim gibi şaşırmadınız. gerekçe neymiş; insanları tehdit etmekten ve düşmanlığa sevk etmekten suçlanıyormuş. Şahsen ben, sevgili hemşerimin bu davadan yargılanmasını onun apoletleri olarak görüyorum. Öyle bir apolet ki, bu parayla-pulla alınmaz, hatır gönül ilişkileriyle verilmez. Yürekli adam  işidir, sevda işidir. Tüm bunlar bir yana; bir de madalyonun bu yüzüne bakalım. Duyduğum kadarıyla bu kardeşimizin; mahkemede kendisini savunacak avukatı bile yokmuş... Ne acı ki, yıllardır dava peşinde koşturmaktan, bir işçi maaşı ile geçimini temin etmekte bile zorlanırken,  imkansızlıktan bir avukat tutmakta zorlanıyormuş. Avrupa'da Azerbaycan bayrağını her platformda en yükseklere kaldıran birisi olarak, acaba diasporadan gelen paraları nereye harcadı, diyemiyorum çünkü; öyle bir şey kesinlikle yoktur. Onun gibi muhaceratta yaşayanlara birileri hep üvey evlat gibi bakmaktadır. Söz sanatında, mangalda kül bırakmayanlar, vatan-millet söylemini dillerine pelesenk edenler, Azerbaycan bütçesinden pay alanlar; işte! Aklanmanız için size bir fırsat, gün bu gündür, Karabağ savaşı bu gün Hollanda mahkemelerinde yargılanmaktadır. Orada yargılanmakta olan İlhan Aşkın değil, orada yargılanmakta olacak Azerbaycan'ın mazlumluğudur, orada yargılanacak olan 25 yıldır işgal altında olan "Karabağ'ın Ruhu"dur. Şayet, o mahkemede İlhan Aşkın yalnız olursa, sahipsiz kalırsa, Karabağı yine kaderine terk edip kaçmış olacağız. Bu Azerbaycan'ın adına kara bir leke olarak tarihe geçecektir. O tarih, ikinci Karabağ mağlubiyeti olarak bizlere bir utanç daha yaşatacaktır. Taşnak ermeni zihniyeti karşısında Türk dünyası bir mağlubiyet daha alacaktır. Bu aynı zamanda Türkiye sevdalılarının da dikkatine sunulur.

Noyabr 10, 2016 2:36

Oyun aynı, sahne aynı, değişen şey dekordur

Tarih boyunca emperyalizim kendine piyonlar bulmuştur. Bu gün de o piyonlardan birini sahneye sürmüş, emellerine ulaşmak için onların mevcudiyetinden yararlanmaktadır. sözünü ettiğim oyunda dün Ermeniler piyondu, bu gün ne yazık ki Kürtler de piyon olma sahnesinde yer almaya başlamış halâ da devam etmektedirler. Kürtler derken bir noktaya dikkat çekme ihtiyacı duymaktayım. Tarih boyunca birlikte yaşadığımız Kürtlerin hepsini bu kategoriye koymayı da doğru bulmuyorum. Geçtiğimiz yüzyılda Dünyayı kasıp kavuran İngiliz ve Rus emperyalizmi idi. 1940 lı yıllarda devreye Amerikan emperyalizmi girmiş ve İngiliz emperyalizmi ile yer değiştirmiştir. Rusya'nın yerini de iyi makyajlanmış "Sovyetler Birliği" almıştır. Türk dünyasının mevcut yaşadığı topraklar, her zaman emperyalizmin kontrol etmesi gereken bir noktada olması, sanırım bizim özel tercihimizin bir sonucu değildir. Bu topraklar binlerce yıldır, atalarımızın yaşaya geldiği ve adına YURT dediği yerlerdir. konum olarak, batı diye adlandırdığımız, sömürü anlayışına sahip güçlerin elde etmek istedikleri enerji yataklarının da bu topraklarda olması ya da bu topraklardan kontrol edilebilir noktalarda olması biz Türklerin sorumluluğunu bir kat daha artırmaktadır. Geride bıraktığımız 200 yıllık süreç, bizlerin aleyhine gelişmiş, yurt dediğimiz yerlerin parçalanarak, ayrı parçalar halinde paylaşılmış olmasına, orda yaşayanların yok edilmesi için gereken her şeyin yapılmasına rağmen, yine de tam olarak amaca ulaşılamamıştır. l. Dünya Savaşı'nın arkasından verilen Kurtuluş Savaşı yeni bir umut doğurmakla kalmamış, bir milletin ölümüne ferman verenlerin suratına tokat gibi çarpmıştır. Genç bir Türk Cumhuriyeti ortaya çıkmıştır. Ne yazık ki Türklerin yaşadığı yerlerin büyük bir çoğunluğu çeşitli oyunlarla ve gizli anlaşmalarla pay edilmiş, esir edilmiştir. Bu gün Adına İran denilen ülkenin 1200 yıllık tarihine baktığınız zaman, orda sadece Türklerin hakimiyetinde bir yaşam olduğunu görebilirsiniz. Orda yaşayan halkların da bu adil yönetimden memnuniyetini de görebiliriz. O günkü istatistiki araştırmalar da gösteriyor ki coğrafyada yaşayanların % 65-70 oranında Türk olduğu gerçeğidir. Oysa İngiliz siyaseti ile, 1905 yılında yöneten kadroları, (Qacar Hanedanlığı) önce tasfiye etmek adına meşrutiyet ilan edilmiş, 20 yıllık bir meşrutiyet idaresinden sonra çoğunluk üzerine azınlık olan Farsları hakim kılmıştır. Fars kökenli Pehlevi ailesini hakimiyete getiren emperyal anlayış, elbette azınlığa çoğunluğu yönettirmeliydi. Tıpkı bu gün ırak'ta yürütülen siyaset gibi, azınlık dışarından desteksiz yaşayamaz. O gün İran'da bu uygulamayı gerçekleştiren İngiltere idi, bu gün ise Irak'ta uygulayan Amerika'dır. Dikkatli incelendiği zaman görülecektir ki bu iki olay da birbirine çok benzemektedir. Dünya'daki tüm otoritelerin hemfikir olduğu bir başka gerçekte bölgemizde bir harita değişikliğinin kesinlik kazanmasıdır. Er ya da geç bu harita değişşikliği yapılacaktır. Peki, bu haritanın kriterleri nedir, nasıl sonuçlar doğuracaktır? yukarıda da bahsettiğim gibi yine sahneye konulacak oyunun rol paylaşımı yapılmış ve biz Türklere de toprak olarak, can olarak acı kayıplar yaşamak düşmüştür. Oyunun yönetmeni Amerika, yardımcı asistanları İngiltere ve Avrupa Birliğidir. Geçtiğimiz yıl yanılmıyorsam Amerika'nın ve İngiliz istihbaratının öncülüğünde İran Fars muhalifleri ile Kürtler arasında bir anlaşma yapılmıştır. Bu anlaşmaya göre; Güney Azerbaycan'ın Türkiye ile sınırı olan ( Hakkari'den Iğdıra kadar ) Urmiye'den başlayıp, Nahçıvan'a kadar olan , Tebriz'in kuzeybatısında kalan tüm yerleşim bölgesini Kürtlere vermeyi muhalif Farslar kabul etmiştir. Bu anlaşma ile ne yapılmak isteniyor? Sorusuna cevap arayacak olursak, bu eylem, yine sözkonusu oyunun bir parçasıdır. Kuzey Irak'ta oluşturulan Kürdistan bölgesinin bir benzerini de suriye'de var ederek, o koridoru Akdenize kadar indirmektir. daha sonra İran'ın parçalanacağı gerçeğini ele alacak olursak, Güney Azerbaycan'ın Türkiye sınırında kalan tüm irtibat noktasını kürtlere vererek, hem Türkiye ile Azerbaycan arasındaki kontağı yok etmektir. Bu hareketle, Türk dünyası arasında koridor diye adlandırabileceğimiz Güney Azerbaycan, Anadolu Türklüğü ile Asya Türklüğü arasını da kapatmış olacak. Hem de oyunun bir sonraki perdesinin zeminini de hazırlamaktır. Bir sonraki oyun ise Nahçıvan'ın kürtleştirilmesidir. Şu anda hızlı bir şekilde eyleme dönüştürülen bu olayın da gerçekleştirilmesinin bir diğer amacı ise bölgede sıkışıp kalmış olan Ermenistan'ı sözkonusu koridor aracılığı ile taa, Akdenize kadar indirmektir. Amerikan planı olan bu plan, asla Türk dünyasının menfaatına olmayacaktır. Hatta İslam Dünyasının da menfaatına değildir. Amerikanın çıkarlarına ve Ermenistan'ın yerinin sağlamlaşmasını sağlamaktan öteye bir amaç gütmemektedir. Burda şu gerçeği gözardı etmememiz gerekir ki tarih boyu kader birliği etmiş olduğumuz kürtler de bu süreç içinde sadece birilerinin planının bir parçası olacaktır. Kürtlerin tamamı bu oyunların içinde olmayacaktır. Kürt halkının marjinal bir grubu bu oyunlarda rollerini oynayacak, sonrasında da sahneden çekilmek zorunda kalacaklar veya yok olacaklardır...              

Sentyabr 28, 2016 10:31

Vətəndaş mövqeyi…

Zənnimcə Vətəndaş deyərkən, sözün əsas kökü-VƏTƏN- mövzunu tamamilə açmağa kömək edir. Hər şey elə Vətəndən başlayır. Dünyaya göz açdığımız torpaq, hər qarışına sahib çıxdığımız, qoruduğumuz, çörəyini yediyimiz məmləkət, ulularımızın uyuduğu Ana TORPAQ...Bu, düşündüklərimizdi, əslində isə torpaqlarımıza sahib çıxa bilmədik, ulularımızın uyuduğu məzarları qoruya bilmədik, bir sözlə, çörəyini yeyib, suyunu içdiyimiz, üzərində addımladığımız torpaqlarımıza XƏYANƏT etdik...Tarix boyu dəfələrlə təzyiqlərə məruz qalaraq hissə-hissə bölünən Azərbaycan torpaqları sonuncu dəfə XX əsrin sonlarında eyni acını yaşadı. Əgər nəzərə alsaq ki, sonuncu dəfə Azərbaycan müstəqillik uğrunda mübarizə apararkən torpaqlarını itirdi, buna bir qədər inanmaq çətindir. Əvvəla ona görə ki, SSRİ deyilən birlik yarandığı gündən dağılma planları ilə üz-üzə qalmışdı və nəticə etibarilə də bu hadisə M.S.Qorbaçovun hakimiyyətə gəlişi ilə baş tutdu. 70 illik planın son 30 ildə üzərində geniş işlənən bölümü deyəsən işə yaramışdı. Eyni vaxtda başı əcnəbi ölkələrdə oyunlara qarışan, birliyi başlı-başına buraxan (bəlkə də bilərəkdən) rəhbərlik sonunun çatdığının fərqindəydi. Onsuzda bu böyük bir siyasi oyun idi və siyasi oyunlar da daima tarixdə geniş yer tutmaqla yanaşı, eyni zamanda qarışıqlıq yaratmaq gücündə olur. SSRİ-nin dağıldığı, respublikaların son məqamda müstəqillik uğrunda mübarizəyə atıldığı dövr XAOS dövr olaraq tarixə yazıldı... Bəlkə yanlış bir dövrdə dünyaya göz açdıq, bəlkə qismətinə iki dövrü yaşamaq düşən ən bəxtəvər insanlarıq, bəlkə...bəlkələr çox olsa da bu suallara cavab tapmaq çox çətindir. Rejissor Rasim Ocaqovun maraqlı bir sözü var: “Narahat olmayın, hər əsrin ilk 75 ili çətin olur, sonra hər şey yaxşı olacaq”...Bu da o deməkdir ki, hələ qarşıda dözməyə məcbur qaldığımız illər var, biz sözlə, dünyanın düzələcəyini bəlkə gələcək nəsillər görə bilər, ancaq bu da bir ehtimaldır... Xatırladaq ki, vətəndaşlıq hüququ Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 52-ci maddəsində təsbit olunub. Həmin maddədə də göstərilir ki, Azərbaycan dövlətinə mənsub olan, onunla siyasi hüquqi bağlılığı, habelə qarşılıqlı hüquq və vəzifələri olan şəxs Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı hesab olunur. Ekspertlərin fikrincə, son illərdə ölkə vətəndaşlığından çıxanların sayı çoxluq təşkil edir. Və əlbəttə ki, bunun müəyyən səbəbləri var. Maddi durumun aşağı olması, xarici vətəndaşla ailə qurmaq və ya daha üstün səviyyədə yaşayan ölkələrdə yaşamaq meyli  və s. kimi səbəblər var. Ancaq səbəb nə olursun, kimsə deyə bilməz ki, dünyaya göz açdığı ölkəni tərk etmək asan işdir. Yəni, belə ciddi məsələlərdə kor-koranə qərar vermək mümkün olan iş deyil. Çünki ölkə vətəndaşlığından çıxmaq və başqa bir ölkənin vətəndaşlığını almaq da uzun prosesdir. Bundan başqa  “Azərbaycan Respublikasının vətəndaşlığı haqqında” qanuna əlavə və dəyişikliklərdən sonra qanunun 10-cu maddəsinə xarici dövlətin vətəndaşlığını qəbul etmiş Azərbaycan vətəndaşı 1 ay müddətində bu barədə müvafiq icra hakimiyyəti orqanına yazılı məlumat verməlidir. Belə məlumatı verməyən şəxslər Azərbaycan Respublikasının Cinayət Məcəlləsi ilə nəzərdə tutulmuş qaydada məsuliyyət daşıyırlar. Qanunun tələbini pozan şəxsləri isə iki ilə qədər həbs cəzası gözləyir. Yəni, bütün bunlardan sonra belə bir nəticəyə gəlmək olar ki, insanoğlu məcburiyyət hiss etmədikdən sonra ölkəsini tərk etmək fikrinə düşə bilməz. Önəmli olan odur ki, ölkə vətəndaşı öz ölkəsində insan kimi yaşasın, insanlığ üçün olan bütün imkanlardan istifadə edə bilsin və ən önəmlisi bir parça çörək üçün kimsəyə möhtac olmasın. Əks halda, yəni, bir tikə çörəyə möhtac olan, gecəsini gündüzə qatıb çalışan, haqqı tapdansa belə yorulmadan çalışan insanımızı nə müstəqillik, nə itirilən torpaqlar, nə də sadəcə bir qrup insanların insan kimi yaşadığı bu ölkə maraqlandırmaz...Deyəsən artıq “Hamı bir nəfər üçün, bir nəfər hamı üçün” şüarının yüksək səslə səslənməsinin tam vaxtıdır. İnanıram ki, məhz həmin SƏS insanlarımızı yenidən bir araya gətirə bilər.Axı Azərbaycan adlı bu ölkə hamımızındır?!...    

Sentyabr 21, 2016 2:12

Xoşbəxtliyin sonsuz çalarları

Xoşbəxtlik nədir? Bütün insanlar xoşbəxtdirmi? Bəli, hər bir insanın həyatında xoşbəxt anları olur.Xoşbəxtlik çox böyük bir məhfumdur.Hər bir kəs təxəyyülündə bu bəxtəvərliyi öz istədiyi, arzuladığı kimi görür.Biri xoşbəxtliyini var-dövlətdə,biri böyük bir vəzifə yiyəsi olmaqda, qeyrisi eyş-işrətdə, və ya nələrdə, nələrdə...Məncə xoşbəxtliyin haçarı hər birimizdə var.İnsana xas olan ağıl, ədəb, mərifət, hünər və dözümdür.İnsan ağlıyla xarüqələr yarada bilər.Bunun sirləri insanın əlindədir.Xoşbəxtliyin çalarları hüdudsuzur. Mən elə insanların şahidiyəm ki, onlar öz xoşbəxtliklərini kiminsə ruhunu oxşamaqda, ehtiyacı olanlara dəstək olmaqda, xeyriyyəçilikdə görürlər.Gördükləri bu gözəl əməllərdən zövq alaraq xoşbəxt yaşayırlar. Əsası ondadır ki, həyata keçirdikləri əməllər artıqlıqdan deyil. Könül aydınlığından irəli gəlir.Bəli, xoş belə insanların halına. Gözlərimdə belə insanlar yer üzünün mələyinə çevrilir. Bu keşməkeşli zamanda belələrini görüb ürəyim riqqətə gəlir, qürurlanıram.Nə yaxşıki, onlar var.Yenə də təzadlar, yenə də fərqlilik.Əks təqdirdə həyat maraqsız olardı. Yaxşılrı naqislərdən ayıra bilməzdik. Məsələn kamal yiyəsi olan insan xoşbəxtliyini nələrdə görür. Onun üçün dürüst həyat yolu, bu yolda tutduğu mövqe gözəlliyin başlanğıcıdır. İnsan ruhunun saflığı, zəhməti uca zirvələri fəth də bilər. Doğrudanda bu geniş məfhum çox təzadlıdır. Məsələn bir gənc qadın ana olur. Yenicə doğulmuş körpə, məsum balasına qovuşur. Ananın sevincinin həddi-hüdudu qənirsizdir. O, dünyanın ən xoşbəxt bəndəsinə çevrilir. Qadın ana olmağıyla qürurlanır, pərvazlanır.Özünü yer üzünün bəxtəvəri sanır. Az vaxt keçəndən sonra bu hal adiləşir.Bir müddət keçdikdə ,hətda tanrıya müntəzəm olaraq şükr etməyi də unudur. Əlbətdə həyatda çox müdrik insanlarımız, övliyalarımız var ki, ölümlü-itimli dünyanın hər  üzünə adi baxırlar.An qədər qısa ömrü, nəfslərinin sahibi olaraq, çox gözəl , mənalı yaşayırlar. Həyatın məğzini dolğun yaşam tərzində görürlər. Mən də bu yolun yolçusu olaraq, zövqlə yaşanan ömrə əhsən deyib, hər an gözəlliyi içimə çəkərək mürəkkəb zamanda yaşamağa cəhd edirəm. Bu yaşantının ləzzətini alaraq çox xoşbəxt oluram. Hər an ömrümün əzab-əziyyətləriylə birlikdə allahıma şükr edirəm. Günlərin bir günü, avqust ayının qızmar bir vaxtında bağa, nəvələrimin yanına xeyli azüqə alıb aparırdım. İki əlimdə ağır yük, bir neçə nəqliyyat dəyişərək bağa çatdım. Sevincim yerə-göyə sığmırdı. Axı balalarıma ürəklərindən keçən nə varsa, alıb gətirmişdim. O an çox xoşbəxt idim. Özümə rahatlıq verən halımla bərabər, həyətdə oturub, gəlinimin süzdüyü pürrəngi çayı içirdim. Bu an yaxın qohumlardan biri həyətə (bir həyətdə olurduq) girdi. Onu çox pəjmürdə gördüm. - Əzizim nə olub halın bir təhərdi. Hə.., olacaq. - Rəfiqəm gilə getmişdim. Biz də yaşayırıq. Bu daxmalardan ev olar? Camaat villalarda yaşayır... - Sən nə danışırsan. Mən öz daxmamı saray bilirəm. Bax bu gün, köhnə evimə, balalarımın yanına əli dolu gəldiyimə görə xoşbəxtəm və Allahıma min dəfə şükr edirəm. - Əzab-əziyyətlə bağa gəlib çıxmağına xoşbəxtlik deyirsən? Bu istidə heç mən maşında gəzə bilmirəm. Dinmədim, ürəyimdə ona xeyli acıdım. İnsanların düşüncəsində sevgi, xoşbəxtlik anlamının min donda, min biçimdə, təzadlı olduğunun bir daha şahidi oldum. Allah bizləri saxlasın! Günlərin bir günü mən vardım. Sevərdim dünyanın insanlarını. Arzularıma güvənib, qanadlanardım. Hamını sevərdim, hamını. Dəlisini, dolusunu. Zəifini, axmağını. Hələ desən, qismətimin ağrı dolu toxmağını. Qamçıların zərbəsinə dözərdim də. Cavanlığın dözümü çox. Möcüzəsi, sehiri çox. O dup-duru, nəfəSimlə, əzabları, acıları əzərdim də. Bax beləcə dolanardım yer üzündə. Qəmə yoldaş olardım da. Xoşbəxtliyin qanadında Gecə gündüz qəhərlənib dolardım da. Mən sevərdim insanları. Qocasını, qarısını. Mən sevərdim yer üzündə, İnsanların hamısını, hamısını!      

Sentyabr 7, 2016 3:57

Adı konulmamış ayrımcılığımız…

Son zamanlarda toplumumuz üzerinde oynanan oyunlardan bir tanesi de bölgemiz üzerinde yürütülmektedir. Aynı kültürün parçaları olan, geçmişten günümüze kadar sadece yaşam tarzı ile farklılıklar arz eden "Terekeme-Karapapak" ve "Azeri" diye adlandırılan, Ekseriyetinin Kars, Ardahan ve Iğdır illerinde yaşadığını bildiğimiz, aynı zamanda Anadolu'nun çeşitli yerlerine gelip yerleşmiş olan Azerbaycan Coğrafyasının Türk ve Müslüman kitleleri arasında adı konulmamış bir mezhep ayrıştırması yürütülmektedir. Çarlık Rusyası' nın işgalleri ile birlikte, yaklaşık 150 yıllık bir göç dalgasının yaşandığı son zamanlara kadar devam eden gelişler Türkiye sınırlarına giriş yaptığı andan itibaren ayrı adlandırmalar ve gruplamalar yapılmaktadır. Bu gruplamaların her ne kadar adı konulmasa da gerçekte; mezhep üzerinden yapıldığını çok rahatlıkla görebiliriz. Azerbaycan coğrafyasında yaşamakta olanlar arasında böyle bir ayrım yokken, Türkiye sınırlarından girince bu ayrıştırmaların yapılması toplumumuza yapılabilecek en büyük kötülüktür. Bunun sadece Türkiye'de yapılmakta olduğunu net bir şekilde görebiliriz. Şöyle ki, Azerbaycan'ın Kuzeyinde ya da Güneyinde yaşamakta olan ve ben "Terekeme'yim" veya "karapapak'ım" deyip Şii mezhebinde olan, ya da "Azeri'yim" deyip Sünni mezhebinde olan birçok insan tanımaktayım. Oysa, Türkiye'de böyle bir şey yoktur. Karapapak veya Terekeme olup Şii olanını , Azeri diye adlandırılıp Sünni olanını görmedim. Bu konuda hiç kimsenin de yüksek sesle bunu seslendirdiğini de görmedim. Buradan bir daha söylemek istiyorum ki, bu ayrıştırmayı her kim yaparsa, bu topluma büyük bir ihanet etmektedir. Azerbaycan Coğrafyasından yaşayan, Oğuz boyuna mensup olan Türklerin boy ve soy olarak aynı olduğu halde bunları ayıran sadece yaşadıkları şartlardan ibaret; meslekleridir. Bir kısmı geçimini hayvancılıkla sağlayan ve yaylak-kışlak kültüründe kalanlardır ki onlara terekeme-Karapapak denilmektedir. Bir kısmı ise sabit yaşam kültüründe, tarımla uğraşanlardır, bunlara da (doğru olmamakla birlikte) Azeri denilmektedir. Benim dedemin de bundan 200 yıl önce Karapapak-Terekeme kültüründe olmadığını kim söyleyebilir? O zamanlarda hayvancılık ve yaylak-kışlak kültüründe yaşamadığını söylemek mümkün müdür?

Avqust 9, 2016 2:06

Cumhuriyet tarihimizde darbeler ve bıraktığı etkileri

Yaşadığım elliyi aşkın yaşımda hayatım boyunca , olumlu ya da olumsuz bir çok tarihi olaylara şahit oldum. Toplumcu düşünce boyutunda eksilerin, artılardan daha ağır bastığını görüyorum. Yaşamımızın zaman dilimi aralıklarında sıkışıp kalmış olan güzelliklerin hatırına yaşamaya dönük yanımızı çoğaltmaya çalıştıkça, olumsuzluklar bir türlü yakamızı bırakmamakta inatlaşıyor. Geriye dönüp baktığım zaman, bir an kadar kısa olduğunu düşündüğüm hayatımda, bir film şeridi gibi gözlerimin önünden akıp giden yıllar içinde çok şey yaşadığımın ve gördüğümün farkına vardım. 1960 İhtilâlinin yaralarını sarmaya çalışan bir Türkiye’de doğmuşum. Sancılı bir süreç ve gençlik hareketlerinin dünya ile paralel yükseldiği, altmışlı yılların sonu ve Kıbrıs probleminin arşa dayandığı o günlerde, tüm olumsuzluklara rağmen mutlu olabiliyorduk. Paramızın altın ile yarıştığı Atatürk döneminden, sık sık devalüasyon uygulaması ile halkımızın enflasyon denilen bir canavarla boğuşması da o yıllardaydı. 1971 Muhtırası ve hükümet istifasını veriyor, parlamento dışından bir hükümet kuruluyor ve de Amerika’nın tavsiyesi ile 68 kuşağı diye adlandırılan sol gençliğin önde gelenlerinden kurtulma sürecimiz başlıyor! Deniz Gezmiş ve arkadaşlarının yakalanıp- yargılanmaları ve idam edilmeleri bir buçuk yılda tamamlanıyor. Sonuç, Deniz Gezmiş ve arkadaşları vatan hainliğinden infaz ediliyor. Yıllarca onun adını ağzımıza almanın bile suç olduğuna şahit olduk. Söz konusu vatan haini Deniz Gezmiş, bu ülkede orduya, polise kurşun atmış bir adam değildir. Çevresindeki insanlar üzerinden aşağılık komplekslerini tatmin yoluna gitmiş değiller. Evet,  Amerikan aleyhtarı eylemler yapmışlar, Amerikan çıkarlarını baltalama girişimlerinde bulunmuşlar, kısacası Anti Amerikancı idiler. Bu gün baktığımda gördüğüm şey, Amerika bizim hiç dostumuz olmadı ki, onlar hiçte yanlış yolda değillermiş ! Sol gençliğin akibetini yazarken, sağ gençliği onlardan ayrı tuttuğum sanılmasın, aynı dönemin sağ-sol gençliği de vatanseverdi. Bu gün Allah için yola çıktıklarını dile getiren, İslam adına insanlığı ayaklar altına alan, İslam düşmanları ! Ne yazık ki güzel ülkemizi birilerinin kurbanı etmeğe çalışmaktadırlar… 1974 Kıbrıs Çıkarması yapıldığı günler, tam da bu günlerdeydi. Mehmetçiğimizin destanlarını, ilçemize iki gün geç gelen gazetelerden okuyorduk. Kahramanlıkları okudukça adeta o sahneleri ben de yaşar gibiydim. “MEHMETÇİK” Bu sözcüğün, vatan kadar büyüklüğünü ve ağırlığını hissederdim yüreğimde. Aradan yıllar geçti, Amerika’nın ve batının ülkemize koymuş olduğu ambargonun altında ezilerek büyüdük. Şekerin,yağın, gazın, sigaranın, vs… kuyruklarında çok bekledik. Ülkemizdeki ekonomik krizleri yaşarken, sağ-sol çatışmalarının ortasında kaldı masum yüreklerimiz. Siyasi fikir ve düşünceler, topluma ait olmaktan çıkmış,güzelim ülkemiz dış güçlerin arenasına çevrilmişti. Tüm bunlar yaşanırken dikkatlerinize sunmak istediğim bir şey vardır ki, sağ-sol çatışmaları öyle bir hal almıştı ki, evinden çıkan herkes, ailesiyle helalleşip öyle çıktığı günler yaşadık.Toplum psikolojisi alt-üst olmuştu. Her ana-baba sokağa çıkan evladının geri dönüp dönmeyeceği kuşkusunu günlük yaşamının bir parçası gibi yaşamaktaydı. Eğitimimiz çatışmaların gölgesinde ne kadar olabildiyse, varın siz düşünün… Tarih 12 Eylül 1980 i gösterdiğinde, ülke yönetimine bir darbe yapıldı.  Ne acıdır ki, büyük çoğunluk bu darbeye sevinir olmuştu. Doğrusu, elindeki erki birilerinin  gasp etmesine sevinen bir toplum görmek belki tuhaf gelecektir ama günlük sokak çatışmalarının ve ölümlerin bıçak gibi kesilmesi, sade ve sıradan yaşam sahibi insanların darbeye sevinmesinin altyapısını oluşturmaktaydı. Askeri darbe, sihirli bir değneğe dönüşmüştü adeta, tüm çatışmalar ve ölümler yok olmuştu! Cuntanın  kontrolünde 24 ocak kararları ile ekonomik bir darbe de olmuştu. Sınırlı dışa bağımlılık biraz daha kökleşmekteydi. Kısa vadede günü kurtaran ekonomik kararların, “GLOBAL” sistemin başlangıcı olduğunu nereden bilebilirdik… Bir anda tüm yokluklar bitmiş, her istediğimizi fazlasıyla buluyoruz, süreli elektrik kesintileri yavaş yavaş tarihe karışıyordu. O tarihe kadar kazancı ile yaşamakta olan insanlarımız, borçlanmayı ayıp sayan kültürün neferleri, “Borç yiğidin kamçısıdır!” söylemini sahiplenir olmuşlardı. Öyle de kabul gördü…Ürettiğinden fazlasını tüketmek arzusunda bir toplum var edilmişti.  Darbenin olduğu tarihte, Türkiye Cumhuriyetinin dış borcu 5 milyar dolar civarındaydı. Ülkemiz, uzun yıllar sol anlayışın içinde yuvalanmış ve zemin bulmuş ayrılıkçı terörün eylemleri ile tanışmıştı. Bu eylemlere uzak duran halka baskı kuruluyor, devletin görevlendirdiği memurlar öldürülüyordu. Çeşitli şehirlerde sıkıyönetim ilan ediliyor, devlet ile terör arasında sıkışıp kalan sivil halk batıya yoğun göçler veriyor ve batıdaki büyük şehirlerde çarpık yapılanmanın hızla büyümesi yaşanıyordu. “KALKINIYORUZ!”, söylemleri altında 10 yıllık bir sürede borcumuz 200 milyar Dolar olmuştu. Sözde kalkınmakta olan bir ülkenin borçlarının her geçen gün artması kafaları karıştırsa da “Dur bakalım ne olacak…?” diyerek, sonucunu beklemekteydik. Hatta; Avrupa Birliğine girme beklentimize karşılık, Gümrük Birliği ortaklığı teklifini kabul eden yönetenlerimiz büyük zafer kazanmış komutan edaları ile ülkeye giriş yaptığında ben hala Gümrük Birliğinin ülkeye tamamen zarar getireceğini düşünmekteydim.  Ancak, bu tezi yüksek sesle seslendirirsem kim dinler, cehaletimle alay edilir kaygısı ile susmayı yeğlemiştim. Öyle ya; koskoca ekonomi profesörü olan başbakanın, doğru dediği şeyleri nasıl reddede bilirsiniz? Algı Yönetimi dedikleri tamda böyle bir şey olsa gerek... 2000 yılını devirdiğimizde krizler sık sık kapımızı çalmaya başlamıştı. Önceleri , ufaktan ufaktan çok fazla hissedilmeden vatandaşa yaşatılan krizler, artık aleni ve açık bir şekilde yaşamımızın her noktasını tehdit etmeğe başlamıştı. Bu sırada her sermaye sahibi veya hükümetle ilişkisi olan herkes “yangından mal kaçırır” gibi, ellerinde olan bankaların içini boşaltıyor,tefecilik ve bankerlik adı altında toplum değerlerimiz de iyice yıpratılmıştı. Artık, mevcut siyasi hareketlerin bizlere bir şey veremeyeceği kanaati toplumda oluşmaya başlamıştı. Sosyal ve ekonomik kaosa sürüklenmekte olan güzel ülkemde, gelecekle ilgili umutlarımızın da üstünü sis perdesi kaplamaya başlamıştı. Toplumların her zaman muhafazakar bir kesimi olur. Bu kesim geçmiş değerlerin korunması anlamında böyle adlandırılmaktadır. Ancak; her ne hikmetse, başta Avrupa olmakla beraber, Batı ile bütünleşme hareketlerinin hepsinde son yarım asırda kurulan muhafazakar partilerin büyük rolü olmuştur. Hatta, son 30 yıl sürecinde dünya ekonomisinin büyük sermaye çevrelerince yönetilmesi adına, “GLOBALLEŞME” diye bir sistem ortaya atılmış ve biz de bu sistemin bir parçasına dönüşmüştük. Günümüzde bir bölgeyi silahla işgal etmenin yüksek maliyetleri olduğu için, ekonomik işgaller gelişmiş batının genellikle kullandığı bir yöntem olmuştu. Oysa; GLOBAL sistemle  az gelişmiş ülkelerin ekonomik anlamda nefes alışı, gelişmiş ülkelerin ellerine geçmiştir ki, inandığımız değerlerden ve Atatürk’ün hedeflerinden bizler uzaklaştıkça Türkiye de bunlardan nasibini almaktaydı. Milenyum Çağı diye adlandırılan 2000 li yıllar güzel ülkemin güzel insanlarının umutlarının tüketildiği yıllar olmuştu. Uzak kıta Amerika’dan sihirli bir reçete sunuldu. Kabul etmemek nezaketsizlik olur diye aldık-kabul ettik. Mali devrim denilebilecek kararlar alındı, kemerler sıkıldı. “Kemer Sıkma” seksenli yıllardan itibaren dilimize kazandırılan bir terim olmuştu ve biz bu terimle her gün koyun koyuna yaşar olmuştuk. Siyasi kriz, ekonomik kriz, güvenlik krizi, bizleri öylesine canımızdan bezdirmişti ki kemeri biraz gevşetmeyi beklerken, bir anda erken seçim kapımızı çalmış ve düşünmeye vakit kalmadan, adil düzenden kopup gelen ! “adalet, kalkınma" gibi uzun yıllar uzağında kaldığımız, kulağa hoş gelen söylemlerinin kollarına bırakmıştık kendimizi… . İşte! Tam bu sırada koalisyonlar döneminin ortalarında koalisyon hükümetinin çatlamasıyla, umutlarını kaybeden bizler, bu ülkenin "adaletli bir yaşam hakkı var!" diyerek, umutlarını yenileyen bir  tercih yaptı ve 15 yıllık bir süreci başlattı. O yıllarda bir şeyin farkına varmıştık ki, devlet babalığını bırakmış, vatandaştan alacağına şahin olmuştu. Her zaman Allah’ın varlığını ve kerimliğini dilinde var eden milletim, idarecilerimizden umutları tükettikçe Allah’a sığınır olmuştu. Bir küçük hesap hatası yapmış; Allaha aracısız gitmek yerine, araya aracılar koymuştur. Bu aracılar, insanlara “sabır” denilen o güzel erdemden bahsederken, yoksulluğun bir imtihan olduğunu söylerken, kendileri ve etraflarındakiler varlıklarını katlayarak, Karun zenginliğini aratmayacak zenginliklere ulaşmaktaydılar. Acı olanı da bu zenginliği “DİN” istismarı ile elde etmeleriydi. 90 lı yıllardan başlayan Fetullah Gülen Hoca furyası yaşam alanlarımızın hemen hepsinde söz sahibi oluyordu. Eğitimde, sağlıkta, ticarette, finans sektöründe, hatta siyaset dahil, her yerde “HOCA EFENDİ” kuruluşları vardı. Ordumuz bu yapılanmanın ülkemiz adına çok tehlikeli olduğunu dillendirip, yöneticilerimizi uyarmaya kalksa da siyasilerimiz bu fikirlerin saçma olduğu fikrini savunmaktaydılar. Fetullah Gülen adı ülkemizde ayrıcalıklı bir yere konulmuştu. Onun hakkında söz söylemek kutsallarımıza söylemekle eşdeğer görülmekteydi. Bir yandan dış destekli ve ayrılıkçı terör her geçen gün ağır bedeller alırken, bu arada, Türk ekonomisi yeni bir eşiği test etmekteydi. Son 30 yılda ülkemizin yıllık cirosu 5-10 milyar dolardan, 850 milyar dolarlara kadar çıkmıştı. Oysa bu cironun 500 milyar dolar civarı ithalatı kapsamaktaydı. Dış borcumuz 600 milyar Dolara çıkmıştı. Sanayi ürünlerinde ihracat payımız % 15 lerde kalıyordu.  Tüketen toplumlara iyi bir örnek teşkil eden Türkiye Cumhuriyetinde bütçe açığını kapatmak için, kamu adına var olan malların satışı da karşılamıyordu. Ülke borçlanması aynı hızla devam etmekteydi. Tam da o yıllarda bir kıyamet kopmaya başlamıştı. Ordumuzda peş peşe operasyonlar yapılıyor, Ergenekon, Balyoz, Casusluk adı ile yapılan bu operasyonlarda ordumuzun üst düzey komuta kademesi tutuklanıp-yargılanıyor, mahkum ediliyor ve orduya ağır bir darbe indiriliyordu. Öyle ki, kuvvet komutanlıklarına atama yapmaya general kalmıyor, alt rütbelerden hızla terfiler yapılıyor, kuvvet komuta merkezlerine atamalar yapılıyordu. Düzmece senaryolarla orduya indirilen darbeyi hükümet bu davaların savcısı olduğunu dile getirirken, muhalefet ordu mensuplarının avukatlığına soyunuyordu.Terör, siyasi kaos , milli kimliğin yok edilmesine götüren süreci başlatıyordu. Hükümet içinde erk paylaşımında gerginliklerin olduğunu duyuyor olsak da , buna ihtimal vermiyorduk. Ta ki 17-25 Aralık çalkantısına kadar… Hükümete karşı yapıldığı söylenen karşı hareket; gerekçe gösterilerek resmi organlarda birinci cadı avı başlatıldı. O güne kadar Fetullah Gülen Hoca Efendi! bir anda “FETÖ TERÖR ÖRGÜTÜ” olmuştu. Fetö Terör Örgütü taraftarlarının özellikle emniyette temizlenilmeğe çalışıldığı bir kaç yıl içerisinde dengeler hızla değişmiş, kamuda bulunan herkesten yönünü belirlemesi istenmişti. Tabii içeride yukarıda saydıklarımız olurken, dışarıda da bazı güçler boş durmuyor, Türkiye Cumhuriyeti’nin istikrarsızlaştırılması için gerekli olan tüm karşı harekatı hayata geçirmeğe çalışıyordu. Hükümetin kendi eli ile ordunun yıpratılması operasyonlarına destek verilmesinin sonucu olarak, ordunun üst kademelerinde iyice kökleşmiş olan Fetullahçı grup, 15 Ağustos gecesi bir darbe hazırlığına girişmiştir. 16 Ağustosun ilk saatleri yapılması düşünülen darbe kalkışması, erken haber alınınca harekat 5 saat ileriye alınarak, insanların sokaklarda olduğu bir saatte ,  22 00 sularında kalkışma başlamış ve halkın da sokağa dökülmesi ile, başarı ihtimali çok düşük olan darbe kalkışması başarısızlıkla sonuçlanmıştır. Ordunun % 90 ı bu harekatı desteklemediği halde bu darbe girişiminin başarı şansı yok denecek kadardı ancak, ülkeyi kaosa hatta iç savaşa götürme planlarının başlangıç noktası olarak tasarlanmış olma ihtimali yüksekti. Her şeye rağmen ülkemin insanlarının yıllarca darbeler karşısında yaşamış olduğu sıkıntıların da tesiri ile darbeye karşı çok keskin bir duruş sergilenmiş ve 250 civarında insanımız şehit olmuş, 1500 civarında yaralıyla bu darbe savuşturulmuştur. Ölenlerimize Tanrıdan rahmet, kalanlarımıza sağlıklar diliyorum. Bu ülkede Fetullah Gülen örgütünün yapacağı hiçbir şeyin Türk milletinin çıkarlarına olmadığını 30 yıldır bilen ve yeri geldiğinde seslendiren birisi olarak, son yapmaya çalıştıkları hainliği kabul etmemiz mümkün değil. Batı merkezli, hazırlanmış ihanetin bir parçası olan, başta Fetullah Gülen Cemaati olmak üzere, bu değirmene su taşıyan herkese LANET olsun. Yaşasın Türkiye Cumhuriyeti’nin bekası, yaşasın Atatürk’ün her fırsatta gurur duyduğu Türk Milleti…

Avqust 1, 2016 1:48

Təbiəti sevirəm

Təbiəti sevirəm! Necə varsa elə,olduğu kimi. Payızın çən-çiskinini, tozanaqlı küləyini. Ayaq altda qızılı rəngə çalan xəzələ dönmüş yarpaqlarını. Fəsilləri insanlara bənzədirəm.Məsələn payızın havasında, dəli-dolu, coşub-daşan, təbiətən dəyişgən bir insanın abu-havası var. Hər gün, hər an dəyişə bilər. Gah əsər, gah coşar, gah göz yaşını axıdar, gah da həzin sakitliyi ilə könülləri kövrəldər.Payız ceşid-çeşid, dadlı-tamlı meyvələri ilə ağız tamın dada gətirər, cavanları xoşhal edən çal-çağırlı toyları ilə yadda qalar. Payız üzün bozardıb, Vurub-çatır hamını. Havanın zoruna bax, Atır evin damını. Göyün üzü qaralıb, Yağış selləmə gəlir. Qarılar yerin salıb, Istisinə dincəlir. Ağaclara vay tutur. Küləyin qamçıları. Gözüm tavanda qalıb, Nə yaman damcılayır. Təbiəti çox sevirəm, çox! Qışın oğlan çağında ürəklərin hərarəti artır. Sevənlər bir-birinə can atır. Qəlblərində qövr edən sevgi atəşi onları qışın şaxtasında isidir. Yağan qar ruzi-bərəkətdən xəbər verir. Qışın şaxtası, göydən yerə yağan lopa-lopa qar könlümüzə nağıl dolu dünyanın şirinliyini gətirir. Bu qışın şaxtası kəsəcək məni, Bu qışın, o qışa bənzəri yoxdu. Quşbaşı qara bax, başımın üstə, Allah! elə yağdı, gözlərim qorxdu. Bu qışın qənimi sevən ürəklər, Nə boran qorxudar, nə qar, nə çovğun. Əllər birləşəcək şaxtalı gündə, Gözlər baxışacaq, hey oğrun-oğrun. Bu qışın elə bil sonu yox kimi, Ağ pəmbə buluda bənzəri vardı. Uşaqlar əl çalıb qışqırışacaq, Ay aman!nə gözəl, nə gözəl qardı. Təbiəti çox sevirəm, çox! Yamyaşıl qumaşa bələnmiş allı-güllü, nazlı-qəmzəli yazı isə daha çox sevirəm. Yazın bam-başqa gözəlliyi, müşgü-əmbər qoxulu ətri var. Mənə elə gəlir ki, təbiətin ən şahanə fəsli yazdır. Ağaclarda açılan yarpaqların təravəti, çiçəklərin qoxusu, leysan yağışının sirli-sehirli, ürəklərə məlhəm olan görünüşü. Dağların billur rəngli şaqraq şəlaləsi Bizi məftun edir. Yazın nazlı-qəmzəli görünüşü könülləri riqqətə gətirib, hər birimizin arzularına yeni çalarlar hopdurur. Yazın gəlişidi, dəlib bağrımı. Ruhumun qanadı pərvazlanacaq. O güllü, çiçəkli bağlar içində, Könlümün nəğməsi qanadlanacaq. Düzlərə vurğunam, lalə biçimli, Yamyaşıl yamaclar, xəlisi otdan. Buz bulaq bal kimi, suyu içimli, Bu cənnət salacaq atlını atdan. Əlvanlıq içində çaşıb qalmışam. Bu yazın gəlişi başqa olacaq. Nəğməmin hər bəndi, hər sətri bu gün, Güllərin özüylə bir doğulacaq. Təbiəti çox sevirəm! Çox. Çal-çağırlı, haylı-küylü, bol məhsullu, uşaqlarımızın at oynatdığı fəsillərdən biri olan yayı da sevirəm. Körpələr yayda boy atır, böyüyür. Nənələr nəvələrinə daha da qovuşur, yaxın olur. Günəşli yay fəsli...Balalarımızın qayğısız günlərinin başlanğıcıdır. Uşaqlar yay fəslinin sahibinə çevrilirlər. Meşə gəzintiləri. Dəniz sahilində coşqu, sevinc, fərəh. Dağların ağuşunda,sərinliyi hamıya rahatlıq verən yaylaqlarda unudulmaz günlər. Belə məqamlarda xoşbəxtliyin ölçüsü sonsuzdur. Bu güllərin içində, Gülə dönəcəm özüm. Əlvanlıqdan pay alıb, Boyanacaq hər sözüm. Gah yasəmən olacam, Gah da çəmən çiçəyi. Gah qırmızı,gah sarı, Min çalarda ləçəyim. Kəpənəyi rəngbərəng, Böcəyi xallı-xallı. Meşənin üzü rübənd, Nurlu gəlin misallı. Meyvəsi bol, suyu bol, Hər qarışı bərəkət. Nabran mənim gözümdə, Məmləkətdi, məmləkət. Ağacları qol-boyun, Yallı gedir elə bil. Vurulmuşam buyurda, Onunla mən də dilbir.            

Avqust 1, 2016 1:34