Neft hasilatını artırmaq üçün hazırlıqlara başlanılıb

İran öz neftini Azərbaycan qazına dəyişməyə hazırdır.  Anadolu agentliyi xəbər verir ki, bu sözləri İranın Neft Nazirliyinin Xəzər neft və qaz işləri üzrə sabiq icraçı direktoru Mahmud Kaqani bildirib. Onun sözlərinə görə, "qara qızıl”ın qiymətindəki qeyri-sabitlik ABŞ-ın maliyyə-pul siyasəti ilə əlaqədardır: Sabiq direktor deyib ki, rəsmi Tehran enerji daşıyıcalarının mübaidləsində maraqlıdır: "Bu mübadilənin qonşu ölkələr ilə olması çox önəmlidir. Məsələn: Azərbaycana neft verib, qaz almaq olar. İran Energetika Nazirliyi Rusiya, Azərbaycan, Ermənistan və Gürcüstanla enerji mübadiləsi məsələsində ciddi danışıqlar aparır”.

Biləcik kəndinə təbii qaz verilib

Bu gün Şəkinin İkinci Biləcik kəndinə ilk dəfə olaraq təbii qaz verilib. "Report"un xəbərinə görə, bu münasibətlə keçirilən tədbirdə Azərbaycan Dövlət Neft Şirkətinin (SOCAR) prezidenti Rövnəq Abdullayev, şirkətin vitse-prezidentləri, "Azəriqaz " İstehsalat Birliyi, rayon İcra Hakimiyyətinin təmsilçiləri və ictimaiyyət nümayəndələri iştirak ediblər. Tədbirdə bildirilib ki, 300 abonenti olan kəndin qazlaşdırılması üçün birpilləli sistem əsasında ümumi uzunluğu 8 280 metr olan müxtəlif diametrli polietilen və ümumi uzunluğu 26 122 metr müxtəlif diametrli metal borularla daşıyıcı və məhəllədaxili qaz xətləri çəkilib. Abonentlərin sayına uyğun olaraq 300 ədəd sayğac və fərdi tənzimləyicilər quraşdırılıb. Toplantıda çıxış edən R.Abdullayev Novruz bayramı və əlamətdar hadisə münasibəti ilə kənd sakinlərini təbrik edib, son illər ölkənin hər yerində qaz təchizatı sisteminin yenidən qurulması, kənd və qəsəbələrin qazlaşdırılması istiqamətində görülmüş tədbirlərdən danışıb. Dövlət Neft Şirkətinin prezidenti bildirib ki, bu, dövlət başçısı İlham Əliyevin qarşıya məqsəd qoyduğu sosial layihədir. "Mavi yanacaqla intensiv şəkildə kəndlərin təmin olunması xalqımızın rifah halının daha da yaxşılaşmasına xidmət edir", - deyə R.Abdullayev qeyd edib. Sonda təbii qazın verilməsini bildirən rəmzi məşəl alovlandırılıb, evlərdən birində mavi yanacağın təzyiqi yoxlanılıb.

Dollardan imtina…

M.V.Lomonosov adına Moskva Dövlət Universitetində (MDU) Moskva İqtisadi Forumu işə başlayıb. AzərTac xəbər verir ki, bu il tədbirə dünyanın 16 ölkəsindən 3800 iştirakçı toplaşıb. Forumu giriş sözü ilə Rusiya Elmlər Akademiyası (REA) müxbir üzvü, REA-nın İqtisadiyyat İnstitutunun elmi rəhbəri Ruslan Qrinberq açıb. O, tədbirə toplaşanları salamlayaraq bütün postsovet məkanı və sosialist düşərgəsi ölkələrinin iqtisadiyyatları qarşısında duran məsələləri sadalayıb. Forumun ilk plenar iclasında 2007-2011-ci illərdə Beynəlxalq Valyuta Fondunun (BVF) sərəncamçı-direktoru olmuş Dominik Stross-Kan çıxış edib. D.S.Kan deyib: “Qərb güman edirdi ki, Rusiyaya ixrac edilən bazar mexanizmləri qısa vaxtda səmərə verəcək. Lakin zaman göstərdi ki, hər bir ölkə öz inkişaf yoluna malikdir. İqtisadi institutlar da, iqtisadi mexanizmlər də hər bir ölkədə müxtəlif cür işləyir. Bu baxımdan hər bir ölkə öz strategiyasını formalaşdırmalı və iqtisadiyyatını şaxələndirməlidir”. Rusiya Federasiyası Dövlət Dumasının maliyyə bazarı komitəsinin sədr müavini, Rusiya-Azərbaycan parlamentlərarası dostluq qrupunun rəhbəri Dmitri Savelyev BVF-nin keçmiş rəhbəri ilə həmrəy olduğunu bildirib. D.Savelyev deyib: “Həm Rusiya, həm də Azərbaycan üçün iqtisadiyyatın xammal səciyyəsindən uzaqlaşmaq çox vacibdir. Bu, onların iqtisadi təhlükəsizliklərini möhkəmləndirəcək və neftin qiymət konyukturasından asılılıqlarını zəiflədəcək. Azərbaycan MDB məkanında Rusiyanın ən effektiv ticarət tərəfdaşlarından biridir. Ölkələrimiz arasında qarşılıqlı ticarətdə milli valyutalardan istifadə 25-26 faiz təşkil edir və bu göstərici daim artır. İstisna deyil ki, yaxın illərdə Rusiya və Azərbaycan qarşılıqlı hesablaşmalarda bütünlüklə dollardan imtina edəcək. Bu, hər iki ölkəyə çoxsaylı maliyyə risklərindən yayınmaq imkanı verəcək”. Sonra forumda sosial məsələlər müzakirə olunub. “Rossiyskiy ekonomiçeskiy jurnal”ın redaksiya şurasının üzvü Yuri Boldırev çıxış edərək deyib: “Neftin hazırkı radikal qiymət enişi fəlakət, yoxsa bizə verilən fürsət, xəbərdarlıq zəngidir? Məncə, bu, şansdır. Həyat bizi xəbərdar edir: dayanın, çevrilin. Əlbəttə, biz cəmiyyət və dövlət quruculuğunun yaradıcı modelinə sarı çevrilməliyik. Buna uyğun olaraq iqtisadiyyata məqsəd deyil, maddi ümumi məqsədlər naminə xidmət mexanizmi, maddi uğur mexanizmi kimi yanaşmalıyıq”. Forumda iştirak edən Rusiya-Azərbaycan Dostluğu Mərkəzinin direktoru Nataliya Krasovskaya bu mövqeyi dəstəkləyib. O qeyd edib: “Rusiya və Azərbaycan sosialyönümlü dövlətlərdir. Başlıca vəzifə insanların rifahıdır. Rusiya Prezidenti Vladimir Putin və Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev dəfələrlə bunu qeyd ediblər. Bu gün də mürəkkəb iqtisadi situasiyada sosial sabitliyin dəstəklənməsi ölkələrimizin prioritet vəzifəsidir və bu, uğurla həyata keçirilir”.

Sığorta bazarında həcm artımı

Bu ilin yanvar ayında Azərbaycanda toplanmış sığorta haqlarının 16,4%-i və yaxud 12,5 mln. manatı həyat sığortasının payına düşüb.Faktinfo-nun Azərbaycan Sığortaçılar Assosiasiyasına istinadən verdiyi xəbərə görə, 2015-ci ilin eyni dövrü ilə müqayisədə həyat sığortası bazarı 53,1% böyüyüb.Həyat sığortasındakı yığımların 47%-i və yaxud 5,9 mln. manatı həyatın ölüm halından sığortası, 36,4%-i və yaxud 4,5 mln. manatı həyatın yaşam sığortası, 16,6%-i və yaxud 2,1 mln. manatı istehsalatda bədbəxt hadisələrdən sığortanın payına düşüb.Ay ərzində həyat sığortası üzrə ödənişlərin məbləği isə 4,3 mln. manat təşkil edib. Bu da ümumi ödənişlərin 31,9%-ni təşkil etməklə, 2015-ci ilin eyni dövrünə nisbətən 6,6 dəfə çoxdur.Həyat sığortasında ödənişlərin 95,4%-i və yaxud 4,1 mln. manatı həyatın yaşam sığortası, 2,5%-i və yaxud 105,4 min manatı həyatın ölüm halından sığortası, 2,1%-i və yaxud 90,5 min manatı istehsalatda bədbəxt hadisələrdən sığortanın payına düşüb.Hesabat dövründə həyat sığortası bazarında toplanmış hər 100 manat sığorta haqqının müqabilində 34 manat ödəniş edilib. Bu rəqəm 2015-ci ilin yanvarında 8 manat olub.xəbər100

Bank sektorunda problemlər

Dünən Azərbaycan Dövlət Neft Fondunun hərraca çıxardığı 200 milyon dollar məbləğində vəsaitdən 177 milyon 450 min 13 banka satılıb. Xatırladaq ki, Neft Fondunun son 2 ayda təşkil etdiyi digər auksionlarda da bu rəqəm kifayət qədər yüksək olub. Maraqlıdır ki, Mərkəzi Bankın həftə ərzində təşkil etdiyi hərraclarda isə bu aktivlik müşahidə olunmur. Belə ki, Mərkəzi Bank hər hərracda 200 milyon dollar satışa çıxarsa da, 5 fevralda 7 bank tərəfindən 18,370 milyon dollar, 10 fevralda cəmi 1 bank tərəfindən 10 milyon dollar, 15 fevralda 10 bank tərəfindən 32,1 milyon dollar, 19 fevralda isə 11 bank tərəfindən 23,850 milyon dollar alınıb. Görəsən, banklar niyə AMB-nin keçirdiyi hərraclarda passiv, ADNF-nin auksionlarında isə aktiv iştirak edir? “Qafqazinfo” məsələ ilə bağlı ekspert Natiq Cəfərlidən münasibət öyrənib. Ekspert bildirib ki, Neft Fondunun hərraclarda Mərkəzi Banka nisbətən daha yüksək rəqəmlə dollar satmasının əsas səbəbi çox cüzi də olsa, qiymət fərqinin olmasıdır: “Mərkəzi Bank, demək olar ki, gündəlik auksionlar keçirir. Neft Fondu isə ayda 1, ya da 2 dəfə. Fondun keçirdiyi hərraclarda Mərkəzi Bankın öz faiz dərəcəsi nəzərə alınmır. Yəni, çox cüzi də olsa, ucuz olur. Düzdür, fərq həddindən artıq azdır, ancaq söhbət milyonlardan gedirsə, bu rəqəm kifayət qədər gözə görünür. Bu səbəbdən də banklar Neft Fondunun hərracında iştirak etməyə maraqlı olur. Satışa çıxarılan dolların böyük əksəriyyətini- 178 milyon dollar vəsaiti 13 bank alıb. Bir gün üçün bu rəqəm heç də az deyil. İndiki məzənnə ilə götürsək, 300 milyon manatdan çox məbləğ edir. Çox güman ki, bu, az sayda bankların iştirak etməsinin nəticəsidir. Əvvəllər bu cür alışlarda 20-25 bank iştirak edirdi. Bu bankların da xarici kreditorlar qarşısında dollarla olan borcları var. Bir çox bankın manat vəsaitində çatışmazlıqlar yaranıb, Hətta manat dövriyyəsi xeyli dərəcədə zəifləyib. Mərkəzi Bankın kreditləşmə siyasəti sərt, bankların əllərindəki vəsait isə azdır. Bu səbəbdən banklar hərraca çıxarılan məbləğdən az bir hissəsini ala bilirlər”. Ekspert onu da qeyd edib ki, Mərkəzi Bankın hazırki siyasəti manat siyasətini sərtləşdirməkdir. Bu siyasət özü də ciddi problemlər yaradıb. Ticarət dövriyyəsinin zəifləməsi, iqtisadi aktivliyin azalması- bütün bunlar həm bank sektorunda, həm də pərakəndə satışda ciddi problemlər yaradıb.xəbər100

200 milyon manat ayrılacaq

“2015-ci il ərzində manatın iki dəfə devalvasiyaya uğraması və neftin qiymətinin kəskin düşməsi 2016-cı il üçün təsdiq edilən dövlət büdcəsinə yenidən baxılmasını zəruri etdi. Büdcə təsdiq edilən zaman neftin qiyməti 50 dollardan götürülmüşdü, hazırda isə qiymət 30 dollar civarındadır. Ona görə yeni büdcədə neftin qiyməti 30 dollardan hesablanıb”. Bunu Milli Məclisin İqtisadi siyasət, sənaye və sahibkarlıq komitəsinin üzvü Vahid Əhmədov bildirib. O, qeyd edib ki, büdcənin həm gəlir, həm də xərclər hissəsinə təxminən 2,3 milyard manat əlavə var: “Əvvəl gəlirlər 14,5 milyard idisə, indi 16,8 manatdır. Xərclər əvvəl 16,2 milyard idisə, hazırda 18, 5 milyarddır. Bunun da 1,6 milyard manatı Dövlət Neft Fondundan transfer edilib,1,7 milyard manatı isə əlavə vergilər hesabına ödəniləcək. Vergilərin əsas hissəsi Vergilər Nazirliyi tərəfindən 6,2 faiz , Gömrük Komitəsi tərəfindən 13 faiz artırılıb”. V.Əhmədov bildirib ki, 2,3 milyard əlavə hissənin 8 milyon manatı Prezident İlham Əliyevi verdiyi sərəncama uyğun olaraq əmək haqqı, pensiya, təqaüd, sosial müavinətlərin artırılmasına, 400 milyon manatı müdafiə xərclərinə, 525 milyon manatı dövlət borcu üçün, 300 milyon manatı isə digər sahələrə ayrılıb. Deputat insanları narahat edən ipoteka məsələsinin də tezliklə həll ediləcəyinə inandığını deyib: “Əsas məsələlərdən biri də ipotekadır. İpoteka üçün 50 milyon manat vəsaitin ayrılması nəzərdə tutulub. Amma dövlət başçısının göstərişinə əsasən, bu sahəyə əlavə 200 milyon manat ayrılacaq. Maliyyə naziri də bildirib ki, hazırda məsələyə baxılır. Yəqin ki, öz müsbət həllini tapacaq. Ən ciddi məsələlərdən biri 2016-cı il üçün kənd təsərrüfatını daha da inkişaf etdirilməsinə nail olmaq, ixrac yönümlü məhsulların istehsalını artırmaq, xüsusilə suvarma sistemlərinə nəzarəti artırmaqdır”. Xəbər100

“Atrabank”ın lisenziyası bərpa oluna bilər

Ötən ay bağlanmış Azərbaycan banklarından daha birinin lisenziyası bərpa oluna bilər. Söhbət “Atrabank”dan gedir. Bankdan verilən məlumata görə, məhkəmə lisenziyanın bərpa edilməsi ilə bağlı müvafiq qərar qəbul edib. Hazırda Azərbaycan Mərkəzi Bankının (AMB) bu qərarı icra etməsi gözlənilir. AMB-dən isə bununla bağlı hələ ki, heç bir məlumat olmadığı bildirilib. Xatırladaq ki, “Atrabank”ın lisenziyası bu il, yanvarın 27-də “Qafqaz İnkişaf Bankı” ilə birlikdə ləğv edilib. Bir qədər sonra hər iki bank Əmanətlərin Sığortalanması Fonduna üzv bankların reyestrindən çıxarılıb və Fonddan ona verilmiş şəhadətnamə ləğv olunub. Amma bəzi məqamlar «Atrabank»ın hələ «kitabının bağlanmadığını» göstərir. Məsələ bundadır ki, ilin əvvəlindən 7 bankın lisenziyası ləğv edilib. Bunlar «Bank of Azərbaycan», «Gəncəbank», «Yunayted Kredit Bank», «NBC BANK», «Atrabank», «Qafqaz İnkişaf Bankı» və «Texnikabank»dır. Doğrudur, sonradan banklardan birinin - «NBC Bank»ın lisenziyası bərpa edilib. Digər banklardan isə «Bank of Azərbaycan», «Gəncəbank», «Yunayted Kredit Bank» və «Texnikabank»ın əmanətçilərinə ƏSF tərəfindən kompensasiyaların qaytarılmasına başlanıb. Göründüyü kimi, «Atrabank» və «Qafqaz İnkişaf Bankı»nın əmanətçilərinə kompensasiyaların verilməsinə hələ başlanmayıb. Qeyd edək ki, bunun üçün həmin banklarda sığopta hadisəsinin baş verdiyi elan edilməlidir. Bununla belə, ƏSF hələ ki, “Atrabank”da sığorta hadisəsinin baş verdiyini bəyan etnəyib və bankın əmanətçilərinə kompensasiya ödənilməsinə başlanmayıb. Baxmayaraq ki, «Atrabank»dan sonra lisenziyası alınmış «Texnikabank»da bu proses artıq başlanıb. Fondun icraçı direktoru Azad Cavadov fins.az-a bildirib ki, qanunvericiliyə əsasən, bankda sığorta hadisəsinin baş verib-vermədiyini AMB-nin müraciəti əsasında məhkəmə müəyyən etməlidir. Bununla bağlı isə qərar yoxdur. Üstəlik, fond rəhbəri istisna etməyib ki, “Atrabank”da və “Qafqaz İnkişaf Bankı”nda sığorta hadisəsi ümumiyyətlə baş verməsin. Bu prosesin nəticsi kimi, bankdan fins.az-a verilən məlumata görə, məhkəmə bankın lisenziyanın bərpa edilməsi ilə bağlı müvafiq qərar qəbul edib. Hazırda Azərbaycan Mərkəzi Bankının (AMB) bu qərarı icra etməsi gözlənilir. Azərbaycanda bağlanmış bankın lisenziyasının bərpa edilməsi halına 2 dəfə rast gəlinib. Bu il, yanvarın 26-da lisenziyası ləğv edilmiş “NBC Bank” bu ayın əvvəli bazara qayıdıb. Bir neçə il bundan əvvəl isə “Kövsərbank”ın (indiki “Caspian Development Bank”) lisenziyası bərpa edilmişdi.

Pendir istehsalı zavodu tikiləcək

Niderlandın “Scherjon” şirkəti İmişli rayonunda süd məhsulları istehsal edəcək zavodun tikilməsi ilə bağlı layihə hazırlayıb. Fins.az xəbər verir ki, bu barədə şirkətin prezidenti Şeryon Hilko vergilər naziri Fazil Məmmədovla görüşündə bildirib. Onun sözlərinə görə, Azərbaycanda əlverişli investisiya mühitin mövcuddur, investorların hüquq və mənafeləri qorunur, xarici sahibkarlara əlverişli iş şəraitinin yaradılıb. Buna görə də, “Scherjon” şirkəti Azərbaycana investisiya qoymağa maraq göstərir. “Scherjon Dairy Equipment Holland BV” şirkətinin təqdim etdiyi avadanlıqlarda “Gouda” və “Edam” növlü holland pendirlərinin istehsalını nəzərdə tutan bu layihə gələcəkdə digər layihələrin də reallaşdırılmasına zəmin yaradacaq.

Müdafiə xərcləri artır

Azərbaycan 2016-cı ildə müdafiə xərclərini 391 mln. manat və ya 21,3% artırır. APA xəbər verir ki,  bu, "Azərbaycan Respublikasının 2016-cı il dövlət büdcəsi haqqında" qanunda dəyişikliklər layihəsində əksini tapıb. Qanun layihəsində bu il üçün müdafiə xərcləri 2 mlrd. 229 mln. manat nəzərdə tutulub. Bu vəsaitin 2 mlrd. 114 mln. manatı müdafiə qüvvələri, 108 mln. 895 min manatı milli təhlükəsizlik, 2 mln. 422 min manatı müdafiə və təhlükəsizlik sahəsində tədqiqatlar, 3 mln. 022 min manatı isə digər kateqoriyalara aid edilməyən xərclərin payına düşür. Qeyd edək ki 2016-cı ilin təsdiqlənmiş büdcəsində cari il üçün müdafiə xərcləri 1 mlrd. 838 mln. manat səviyyəsində proqnozlaşdırılmışdı. Bu vəsaitin 1 mlrd. 723 mln. manatı müdafiə qüvvələri, 108 mln. 895 min manatı milli təhlükəsizlik, 2 mln. 422 min manatı müdafiə və təhlükəsizlik sahəsində tədqiqatlar, 3 mln. 022 min manatı isə digər kateqoriyalara aid edilməyən xərclərin payına düşür. Müdafiə xərclərinin artmasının səbəbi müdafiə qüvvələrinə xərclənəcək vəsaitin 391 mln. manat artırılması ilə bağlıdır.xəbər100  

Dövlət büdcəsi layihəsinin detalları məlum olub

Milli Məclisin fevralın 23-də müzakirə edəcəyi 2016-cı ilin yeni dövlət büdcəsi layihəsinin detalları məlum olub. Layihədə büdcənin gəlirlər hissəsi 2 milyard 256 milyon manat və yaxud 15,5% artırılaraq 16 milyard 822 milyon manata, xərclər hissəsi isə 2 milyard 231 milyon manat və yaxud 13,7% artırılaraq 18 milyard 495 milyon manata, büdcə kəsiri isə 25 milyon manat azaldılaraq 1 milyard 673 milyon manata çatdırılıb. Gəlirlərin strukturunda Vergilər Nazirliyinin öhdəliyi 6,2% artımla 7 milyard 10 milyon manat, Dövlət Gömrük Komitəsinin öhdəliyi 13,8% artımla 1 milyard 810 milyon manat nəzərdə tutulub. Dövlət Neft Fondundan transfertlər isə 26,9% və yaxud 1 milyard 615 milyon manat artırılaraq 7 milyard 615 milyard manata çatdırılıb. Bu, büdcə gəlirlərinin 45,3%-i qədərdir. Digər gəlirlərin isə 13 milyon manat artırılması planlaşdırılır. Xərclərin strukturuna gəlincə isə sosial istiqamətdə ayırmalar 1 milyard 290 milyon manat artırılıb. Ümumiyyətlə isə, büdcə xərclərinin 65,5%-i cari xərclər, 24,9%-i kapital qoyuluşu xərcləri, 9,6%-i isə dövlət borcu ilə bağlı xərclərdir. Yeni büdcənin layihəsində neftin 1 barrelinin qiyməti 2 dəfə azaldılaraq 25 dollara salınıb.